Maastrichtse jongeren dupe van illegale praktijken makelaars

Woningen Maastricht © L1 (Esther Raats)
Maastricht kampt met een groot probleem, waar vooral jongeren last van hebben: makelaars rekenen vaak bemiddelingskosten op een manier die al sinds 2016 is verboden.
"Dit probleem is helaas nog echt heel groot", vertelt Marcel Trip, woordvoerder van de Woonbond.

Grotere steden

"Vorig jaar bleek uit een onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) dat 70 procent van de huurbemiddelaars nog steeds onwettige kosten vraagt. Het gaat vooral in de grotere steden waar veel studenten wonen nog te vaak mis", zegt Trip.

Illegaal

Het is sinds 2016 verboden voor huurbemiddelaars om twee partijen tegelijk te dienen. Dat is wel het geval als een makelaar werkt voor een huisbaas of verhuurder en ook kosten vraagt aan de nieuwe huurder. Die kosten worden vaak gevraagd onder verschillende noemers zoals bemiddelingskosten, administratiekosten, sleutelgeld, contractkosten. Zolang de bemiddelaar geen specifieke opdracht heeft gekregen van de nieuwe huurder om bijvoorbeeld te zoeken naar een woonruimte, is dit illegaal.

Jongeren

Volgens Trip lopen vooral jongeren hier tegenaan: "Jongeren vinden vaak via een website een woonruimte. In dat geval werkt de makelaar in het belang van de verhuurder en mag hij geen rekening neerleggen bij de woningzoekende." Ook het ACM beaamt dat de jeugd, studenten en buitenlandse jongeren vaak de dupe zijn. "Zij zoeken meestal een woonruimte in de binnensteden en zijn dus een belangrijke doelgroep voor huurbemiddelaars", aldus de ACM.

Veertig anderen staan wel in de rij

Dat blijkt ook uit een onderzoek van L1. Op de vragenlijst over illegale bemiddelingskosten reageerden 140 mensenvan wie 90 procent in Maastricht woont en 77 procent student is. De gemiddelde leeftijd was 24 jaar. Ongeveer twee derde van de respondenten bestond jongeren uit het buitenland. Uit hun verhalen kwam naar voren dat veel van hen geen idee hadden dat de kosten illegaal waren. En als ze het wisten, durfden ze er vaak niets van te zeggen: "Als je er iets van zegt, dan krijg je te horen: dan neem je de kamer toch niet. Want als jij hem niet wilt staan er nog veertig anderen in de rij", schrijft een respondent. Een ander antwoord luidt: "We wisten dat de administratiekosten illegaal waren, maar omdat we buitenlands zijn en hier werk zochten, wilden we geen reden geven om ons te weigeren door te discussiëren over de administratiekosten." Volgens een van de jongeren die haar verhaal wilde doen wordt men gewoon genept.

Lager

Voor de een gaat het om 150 euro, voor de ander om 450 euro. Uit het onderzoek blijkt dat de gevraagde kosten door makelaars tussen de 35 en 825 euro liggen. Gemiddeld wordt er zo'n 220 euro aan illegale bemiddelingskosten gevraagd aan huurders. In 10 procent van de gevallen wordt gevraagd om het contant te betalen. Opvallend is wel dat de gevraagde onterechte kosten de afgelopen jaren lager zijn geworden. Dat zegt de ACM. In 2016 werd vaak een maand huur als bemiddelingskosten gevraagd, dat is tegenwoordig steeds minder. "Huurders hebben dan geen zin om voor 200 euro te procederen", zo zegt de ACM.

Nieuw verdienmodel

Een recente ontwikkeling is dat makelaars een nieuw verdienmodel lijken te hebben gevonden. Dat viel de ACM op. "Daarbij bieden ze extra diensten aan die los staan van de bemiddeling, maar wel als vaste onderdelen bij de totstandkoming van de huurovereenkomst worden gepresenteerd. Dit is wederom onwettig", aldus de ACM.

Bemiddelingskosten

Uit de antwoorden van de 140 respondenten blijkt dat minimaal een dertigtal makelaars in Maastricht onwettige bemiddelingskosten vraagt. Aan de hand van een aantal contracten waarin staat dat bemiddelingskosten gevraagd werden, is de betreffende makelaars om een reactie gevraagd. De makelaars antwoorden verschillend. De een zegt geen bemiddelingskosten aan huurders te vragen, terwijl een andere makelaar laat weten dat het niet mag. Op de vraag waarom ze het dan alsnog doen werd geantwoord dat ze het eigenlijk niet precies weten. Of er werd geantwoord dat het niet klopt en dat de huurder het geld terugkrijgt.
Opmerkelijk vindt Trip. "Het is natuurlijk heel raar als er makelaars zijn die weten dat het niet mag en het toch doen."

Kruimeldieven

De makelaars aanpakken is lastig, omdat het vaak geen grote kantoren zijn, maar kleine bedrijfjes die regelmatig van naam veranderen. "Het is alsof de politie alle kruimeldieven probeert op te pakken", aldus de ACM. "Het gebeurt nog steeds, omdat er nog altijd mensen zijn die proberen een slaatje te slaan uit de krapte op de woningmarkt", zegt Trip. "Bijna elke makelaar werkt nog op deze manier, dus dat is ook erg moeilijk op te lossen." Ook bij het Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) is het probleem bekend. "Het zijn vaak de makelaarskantoren die zonder enige aansluiting bij een register of het NVM zich op die verhuurmarkt storten", aldus Etienne Erkens, voorzitter NVM Limburg. "Het zijn zeker kruimeldieven. Het gebeurt op hele grote schaal. Net als bij bijvoorbeeld WhatsApp-fraude zijn het allemaal kruimeldieven, maar onderaan de streep gaat het wel over miljoenen. Dat vind ik wel een hele akelige constatering."

Strikdiploma

Sinds 2001 is de titelbescherming van makelaar afgeschaft. Dat betekent dat iedereen zich makelaar mag noemen. Volgens Erkens is dat een kwalijke zaak en moeten mensen die zich makelaar willen noemen minimaal aan bepaalde kwalificatie-eisen voldoen. "Voor mij hoeft lang niet iedereen lid te zijn van het NVM, maar ergens moet een ondergrens zijn", zegt Erkens. "Zelfs als je bijvoorbeeld een bromfietsverzekering wilt verkopen dan moet je nog aan de Autoriteit Financiële Markten (AFM) verslag uitbrengen, maar op het moment dat je een woning mag verkopen of mag verhuren, dan kan je dat met een strikdiploma van klas 4 basisschool doen."

Handhaven

Volgens huurrechtadvocaat Vansant zijn er op dit moment twee dingen die er tegen de onterechte kosten gedaan kan worden. "De wet is heel duidelijk, maar het is ook een kwestie van scherper handhaven door bijvoorbeeld de ACM", zegt huurrechtadvocaat Vansant. "En de huurder moet nog beter geïnformeerd worden." Wat je volgens Vansant het beste kunt doen is, nadat je het contract hebt getekend, het bewijs van de onwettige kosten bewaren en het achteraf terugvragen. Huurders kunnen zelfs tot vijf jaar terug de kosten terugvorderen. "Meld het ook altijd bij de ACM", adviseert Trip. "Die kan met boetes komen, zodat dit soort bedrijven hopelijk een keer ophoudt hiermee."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!