Nipte meerderheid bij stemming: OLS 2024 mét kogelvangers

45 verenigingen stemden voor een OLS met kogelvangers, 42 tegen. Het is voor het eerst in de lange geschiedenis van het OLS, die teruggaat tot 1876, dat er niet in de vrije lucht maar op kogelvangers zal worden geschoten.

Het schieten op kogelvangers, metalen bakken die achter en over de schietharken worden geplaatst, is niet nieuw. Op heel veel bondsfeesten en andere schuttersfeesten is het gebruik van kogelvangers eerder normaal dan een uitzondering. Dat heeft te maken met de steeds beperktere ruimte die schuttersverenigingen hebben door de aanleg van wegen, bedrijfsterreinen en woonwijken.

En ook daar ligt het probleem van schutterij St Antonius Nederweert dat in juli van dit jaar in Born het OLS won en daarom het feest in 2024 gaat organiseren. Nederweert wil gebruik maken van hetzelfde feestterrein als in 2007 toen het OLS ook in die plaats was.

De vereniging wil graag de drukbezochte optocht door de dorpskern van Nederweert laten trekken. Maar de route mag, vanwege mogelijke warme temperaturen in juli, niet te lang zijn en moet dus in de buurt van het feestterrein liggen. Bij dat terrein is echter geen open ruimte, een zogenoemd schootsveld, om de schutterskogels te laten landen.

De OLS-Federatie, waar 154 schutterijen en gildes uit Nederlands en Belgisch-Limburg via tien verschillende bonden bij zijn aangesloten, hield zaterdag in Baexem haar najaarsvergadering om te stemmen over het verzoek van Nederweert.

De kritiek van verschillende leden van schutterijen en gilden was niet mals. OLS-president Anoesjka Koopmans moest alle zeilen bijzetten om de aanwezige schutters ervan te overtuigen dat een eenmalige 'maatwerkoplossing' op dit moment het beste is. Het OLS 2024 met kogelvangers moet volgens haar gezien worden als een 'pilot', een proefuitvoering.

"Het verzoek van St. Antonius Nederweert kwam te vroeg en te laat", zei Koopmans in de vergadering. Waarmee ze bedoelde dat de OLS Federatie momenteel nog geen regels en statuten heeft over kogelvangers op een OLS. En tegelijkertijd kwam de vraag te laat, omdat er geen tijd is geweest om hierover goed te communiceren met de achterban.

Hiermee liet de OLS-Federatie doorschemeren dat het voor het blok is gezet door St. Antonius Nederweert door een OLS in 2024 met kogelvangers te eisen en anders niet. Voorzitter Hans Reijnders van St. Antonius Nederweert beaamde die harde opstelling ook tijdens de vergadering. Hierop vroegen enkele leden zich af waarom het dan nut had om het voorstel in stemming te brengen? Daarop nuanceerde Reijnders zijn woorden. "Als een meerderheid tegen stemt, dan zal ik met die boodschap terug moeten naar onze organisatie", aldus Reijnders.

OLS-president Koopmans benadrukte dat in de OLS-statuten nu eenmaal staat dat de leden stemrecht hebben als belangrijke onderwerpen op de agenda staan, en dat een stemming wel degelijk nut heeft.

Enkele schutters vroegen zich af waarom Nederweert zo laat met het verzoek om kogelvangers was gekomen. Volgens Reijnders had dat onder meer met de zomervakantie te maken. Volgens andere schutters hadden leden van St. Antonius Nederweert meteen na afloop van het OLS in de feesttent al geroepen dat er een OLS in 2024 zou komen met kogelvangers. "Jullie waren dat al van plan", was de kritiek.

Reijnders gaf toe dat die opmerkingen best gemaakt konden zijn, omdat de schutters in Nederweert bekend zijn met de situatie in eigen dorp en wisten hoe lastig een OLS zou worden zonder kogelvangers.

De schietwedstrijd op het Oud Limburgs Schuttersfeest is slechts een onderdeel van het feest, maar het is wel een essentieel onderdeel. De winnaar van de schietwedstrijd mag het feest, waar tienduizenden bezoekers op afkomen, een jaar later organiseren.

Er wordt geschoten met zogenoemde vogelbuksen op kleine houten blokjes. Die zijn weer bevestigd aan harken die op 16 meter hoge palen worden geplaatst. Het OLS beschikt over 42 eigen schietpalen die steeds kosteloos meeverhuizen met de volgende winnaar.

Kogelvangers daarentegen moeten ingehuurd worden en voor een OLS zijn er momenteel niet genoeg. Daarom bood St. Antonius Nederweert in de vergadering aan om 20 kogelvangers in te huren en 10 extra kogelvangers zelf aan te schaffen. Voor het verloop van de schietwedstrijd maakt het niet uit dat je met 30 schietharken werkt in plaats van de gebruikelijke 42, zo legde John van de Beek van de OLS-schietcommissie in Baexem uit.

Schutters wezen de OLS-organisatie erop dat er een andere lichtinval is bij nieuwe kogelvangers dan bij kogelvangers die al in gebruik zijn en dat dit een effect kan hebben op een eerlijk verloop van de wedstrijd.

Vanuit Belgisch-Limburgse verenigingen was er vooral vrees voor de kosten van het inhuren van kogelvangers. Uit die hoek kwam de vraag of St. Antonius Nederweert kon toezeggen dat de 10 nieuwe kogelvangers in de toekomst door andere verenigingen tegen een redelijke prijs gebruikt konden worden. Reijnders kon dat in Baexem nog niet toezeggen. Daarvoor wilde hij eerst zijn achterban raadplegen.

Enkele schutters maakten zich grote zorgen om de toekomst van het schieten 'in de vrij lucht', of zoals iemand uit Merkelbeek het noemde, de 'vrieje loef'. Gevreesd wordt dat in de toekomst vaker een OLS zal moeten plaatsvinden met kogelvangers. "Je tast het cultuurgoed aan van de hele federatie", zei Django Goffin van schutterij St. Michael Doenrade. "Nu worden het kogelvangers, dadelijk verdwijnen nog de buksen, wie weet zijn we straks aan het laserschieten", aldus Goffin.

Collega-schutters wezen Goffin ook op de realiteit. "Een OLS is meer dan alleen maar het schieten", merkte iemand op. "Het moest er een keer van komen", constateerde een ander. "Het gebruik van kogelvangers heeft in ieder geval als voordeel dat er geen loden kogels in de grond belanden", zo was een ander geluid.

Uiteindelijk moest er in Baexem gestemd worden onder leiding van de nieuwe vicepresident van de OLS-Federatie, Bart Rutten. Uit de zaal kwamen 87 geldige stemmen en 9 ongeldige stemmen. Dat waren onthoudingen en blanco stemmen die volgens de OLS-statuten dan als ongeldig gezien moeten worden.

Van de 87 geldige stemmen waren er 45 vóór een OLS in 2024 met kogelvangers en 42 tegen. Een krappe meerderheid die dus zorgt voor een grote verandering in de lange traditie en historie binnen het Limburgse schutterswezen, een cultuursector waarin de oudste verenigingen van onze provincie opereren.

Of de vele 'NEE'-stemmers straks zin hebben in deelname aan een OLS met kogelvangers, zal moeten blijken. Duidelijk is dat St. Antonius Nederweert de gunfactor bij een flink aantal schutterijen kwijt is.

Ook mag je concluderen dat er van de 154 aangesloten schutterijen en gildes er 96 de moeite hebben genomen om aanwezig te zijn op de najaarsvergadering in Baexem. De overige 58 schutterijen hadden geen tijd, zijn nauwelijks nog actief, of, en dat is wellicht ernstig, hadden geen interesse in het onderwerp.