Excuus en compensatie voor de Joodse gemeenschap Maastricht

27 september, 20:32 • 2 minuten leestijd

Burgemeester Hillenaar bij de presentatie over de ontrechting van Joden in Maastricht © L1

Burgemeester Wim Hillenaar sprak zijn spijt en schaamte uit voor de ondersteunende activiteiten die de Maastrichtse gemeentebesturen, ambtenaren en politie hebben geleverd aan de Duitse onderdrukkers. Het bestuur van de stad geeft 125.000 euro ter compensatie aan de Joodse gemeenschap voor de "ongemakkelijk waarheid".

Burgemeester Hillenaar sprak de woorden bij de presentatie van een onderzoek 'Onvoltooid Verleden' naar de rol van de gemeente en politie in en na de Tweede Wereldoorlog bij het ontrechten van Joden.

Uit onderzoek blijkt dat het politiekorps, het bestuur en de ambtenaren van de gemeente Maastricht actief meewerkten met de bezetter aan de vervolging van Joden. Ook was een groot deel van de bevolking onverschillig over het lot en de noden van de Joodse inwoners.

Hillenaar vertelde het verhaal van 'de 11 van Maastricht'. 11 vooraanstaande Maastrichtse mannen zijn op 20 mei 1942 opgepakt door de Duitse bezetters. Als wraakactie voor het verwijderen van ‘Joden verboden-borden'. Alle 11 zijn ze vermoord in Auschwitz. Kort na hun arrestatie begon de Jodenvervolging in Maastricht.

De begeleidingscommissie onder leiding van burgemeester Hillenaar vindt dat compensatie op zijn plaats is. De Joodse gemeenschap krijgt 100.000 euro voor “continuïteit en versterking van het Joodse leven in Maastricht". Daarnaast is er 25.000 euro beschikbaar voor educatie om het begrip over de Jodenvervolging te vergroten.

Vier onderzoekers hebben vanaf juni 2022 een jaar onderzoek gedaan naar de gang van zaken rond Joodse woningen, landbouwgrond, bedrijven, huurwoningen en inboedels, tijdens de bezetting. Daarnaast is onderzocht in hoeverre eigendommen van andere gedeporteerden zoals Roma, Sinti, homoseksuelen, communisten en socialisten en verzetshelden zijn vervreemd.

Op initiatief van een Maastrichtse wethouder zijn 62 woonwagenbewoners in februari 1944 uit hun woonwagen gezet en moesten verhuizen naar paardenstallen. Na de oorlog kostte het soms jaren voor de teruggekeerde Joden om hun eigendommen weer in bezit kregen.

In Limburg doen meer gemeenten onderzoek naar hun rol in en na de Tweede Wereldoorlog bij het vervreemden van huizen en huisraad van Joden. Later dit jaar en begin 2024 worden de resultaten van Venlo, Roermond, Kerkrade, Beek, Valkenburg en Vaals verwacht.