Onderzoek naar menselijke schedels in museumcollectie

Het museum heeft budget toegekend gekregen voor een herkomstonderzoek naar de collectiestukken. "Het is een breed maatschappelijk debat en er is veel discussie over koloniaal erfgoed", legt conservator Paul Voogt uit.

Ook zijn er een boel vragen die beantwoord moeten worden. Zo zou Voogt graag weten waar de schedels precies vandaan komen, hoe en wanneer ze precies naar Nederland zijn gekomen en het belangrijkste: hoe er op de plek van herkomst wordt aangekeken tegen het tentoonstellen ervan in een Europees museum.

“Ze zijn gemaakt om tentoon te stellen. Ze stonden daar in een publieke ruimte. Het waren schedels van voorouders die werden opgegraven en met leem werden bekleed en gemodelleerd om ze weer zoveel mogelijk op die voorouders te laten lijken. Vervolgens werden ze kleurrijk beschilderd. De aanwezigheid van de voorouderlijke schedels moest mensen beschermen”, legt Voogt uit.

In het beperkte archief van het museum zelf is slechts één document gevonden over een missionaris die in 1913 een schedel mee heeft genomen van zijn missie. Summiere informatie die aanvulling behoeft. Voogt: “Maar we werken hier maar met een zeer beperkte personele bezetting. Dat laat een groot onderzoek niet toe. Daarom zijn we ook zo blij met de toekenning."

Met het budget wil Voogt starten in de missie-archieven in Rome. Voor verder onderzoek is een bezoek aan Nieuw-Guinea zelf nodig. Daar moeten antwoorden gevonden worden op de openstaande vragen. Van daaruit kan worden bepaald wat er met de schedels moet gebeuren. Misschien kunnen ze gewoon blijven, maar de uitkomst kan ook zijn dat ze terug gaan naar de plaats van herkomst.

Voogt denkt een heel jaar nodig te hebben voor het onderzoek. Eind 2024 moeten de resultaten bekend zijn.