Vakantieparkisering van Limburg: wat speelt er allemaal?

Daarom een overzicht van de meest recente plannen.

Een van de meest besproken projecten is camping Cottesserhoeve in de gemeente Vaals. De camping werd afgelopen voorjaar gekocht door investeerder InLeisure, die het kampeerterrein wil veranderen in een vakantiepark.

Dezelfde investeerder ontwikkelde twee jaar eerder in Euverem bij Gulpen, vakantiepark Qurios dat geëxploiteerd wordt door Roompot. Dat ligt midden in het heuvellandschap. Dezelfde constructie leek de investeringsmaatschappij toe te gaan passen in het gehucht Cottessen. Voortvarend zette het informatie online, maar al snel moest het die plannen aanpassen. Zo wist Roompot nog van niks, en had InLeisure ook niet gerekend op een golf van kritiek.

De kritiek luidde namelijk dat er al genoeg resorts zijn in Zuid-Limburg en dat er opgepast moet worden voor de kwetsbaarheid van het landschap. Actievoerders zetten een petitie op, die meer dan 10.000 keer is ondertekend. Stichting Natuurlijk Geuldal (SNG), die zich inzet voor het behoud en verbetering van de natuur, het landschap en de leefomgeving in Zuid-Limburg, ondersteunde de petitie. "Red de natuur! Stop deze waanzin", stond te lezen in de tekst.

Het plan is echter nog niet van de baan, maar ook nog niet verder gevorderd. Voormalig Landal-directeur Bas Hoogland suggereert om er een kleiner vakantiepark van te maken, met hoogwaardige vakwerkhuizen. "Als het mooi geïntegreerd wordt in het landschap, zoals de Waufsberg in Noorbeek, dan trekt het park precies het soort toeristen die je wil hebben in het Heuvelland". De gemeente is nog in gesprek met de investeerder. "De raad heeft aangegeven in een vroeg stadium betrokken te willen worden rondom plannen in het buitengebied. Het is een zorgvuldig te doorlopen proces", zegt een woordvoerder van gemeente Vaals.

Een ander plan waar Stichting Natuurlijk Geuldal zich zorgen over maakt, ligt in Berg en Terblijt. Hier ligt de voormalige camping Oriëntal. In 2021 kocht EuroParcs de camping en doopte het om naar vakantiepark EuroParcs Poort van Maastricht. Het plan kwam er om vakantiehuisjes op de voormalige camping in de gemeente Valkenburg te plaatsen. De gemeente gaf toestemming voor chalets die het hele jaar door verhuurd mogen worden.

De angst bestaat dat de voormalige camping op deze manier groter en groter wordt. "Als er huisjes worden geplaatst, is het een bungalowpark en geen camping", zegt Peter Visser van SNG. Daarvoor is volgens Visser een wijziging van het bestemmingsplan nodig. "Vijftig huisjes mogen, maar ze zijn nieuwe aan het neerzetten. Dit vinden wij onacceptabel gezien de wet- en regelgeving, want ze zijn buiten de rode contouren van Berg en Terblijt gegaan. Het gevolg daarvan is verstening en verstedelijking."

De stichting is naar de rechter gestapt en vervolgens naar de Raad van State. Volgens Visser is de kans groot dat ze de procedure winnen en daarmee de uitbreiding stoppen.

Op het vroegere ESCS-sportterrein rondom de Schwienswei in Sittard wil ontwikkelaar SmartProperty uit Maastricht een eco-vakantiepark neerzetten met 330 vakantiehuisjes, met de naam Eco-Leisurepark Heerlijckheid. Op een stuk grond van 22 hectare zouden onder andere vakantiewoningen komen die volledig circulair, duurzaam en energie- en CO2 neutraal moeten zijn. Het idee hierachter is verdere natuurontwikkeling met behoud van de Schwienswei en een duurzame herinrichting van het ESCS-terrein met aanvullend groen.

Met die plannen waren omwonenden het oneens. In april 2021 startten ze al een petitie tegen het Leisurepark, waarvoor ze 1900 handtekeningen verzamelden. De petitiemakers kregen inspraak van de gemeente, maar dat was volgens de groep maar schone schijn. Een jaar geleden zetten ze weer een petitie op, vooral gericht op natuurherstel.

Dit voorjaar laaide de discussie opnieuw op, toen het stadsbestuur besloot om een vakantiepark of andere toeristische ontwikkeling mogelijk te maken op het terrein. Toen kwam bewonersgroep Wij Schwienswei in actie.

En dan een ontwikkeling waarover heel recent nog een beslissing is gevallen: recreatiepark Silt, tussen Schinnen en Spaubeek. Het plan was om groeve Nagelbeek en een aanliggende voormalige stortplaats, te transformeren naar een vakantiepark met een vijftigtal huisjes, een zwemvijver, horeca en een zonnepanelenweide. De toekomst van de groeve staat al sinds 2019 ter discussie.

Zowel de Provincie Limburg als milieugroeperingen zaten aan tafel met de gemeente Beekdaelen en grondwinningsbedrijf Bruls. Het leidde op 31 maart 2022 tot een getekende overeenkomst. Maar wel onder de voorwaarde dat de gemeenteraad instemt met de wijziging van het bestemmingsplan. Dat gebeurde eind september, al was het met een krappe meerderheid.

Wethouder Peter Janssen ziet het recreatiepark als een unieke kans voor een passende toeristische ontwikkeling in de groeve en de voormalige stortplaats van Schinnen. Maar omwonenden vreesden voor overlast tijdens de bouw en de exploitatie van het park. Ook maakten ze zich zorgen over de natuur in de groeve. "Of dat beter is dan een oud stort? Dit is volgens kenners een van de mooiste natuurgebieden van Limburg", zo zei Leo Steegs, een van de omwonenden die tegen het plan protesteerde.

Gebied Rouenhof, voor festivalgangers misschien beter bekend als Camping B tijdens Pinkpop, is op dit moment nog een wandel- en recreatiegebied. Maar op het gebied van 28 hectare wil de gemeente Landgraaf, die zelf eigenaar is van deze plek, 150 tot 250 recreatiewoningen bouwen. Het vakantiepark moet de transitie van Parkstad naar een toeristische regio afmaken. Of zoals wethouder Stijn Kropman over de voormalige mijnsteenberg zegt: "We willen van zwart naar groen naar goud".

Maar omwonenden zijn bang dat het natuurgebied verloren gaat. En ook hier willen milieuorganisaties aandacht voor de ecologische zones tussen natuurgebieden. Zij zien in Rouenhof de verbinding tussen de Brunsummerheide en het Heuvelland. "Er is bij elke locatie wel een reden te bedenken waarom het daar wél kan", zei Ton Hermanussen van Milieufederatie Limburg. "Maar het zit hem juist in het cumulatieve effect. Als je alle vakantieparken bij elkaar optelt worden het er gewoon te veel."

Na de verontruste signalen wil het college het terrein wel open houden voor de eigen inwoners. "De aanbesteding willen we eind dit jaar lanceren. We willen daarbij zo weinig mogelijk voorzieningen op dit park, zodat de bezoekers ook de ondernemers in het gebied opzoeken."

De discussies spelen niet alleen in het zuiden van de provincie. Vakantiepark BreeBronne in Maasbree, dat in 2019 is gekocht door de Hermans Groep, wil meer luxe vakantiewoningen plaatsen. Maar van de 67 nieuwe woningen zijn er 27 gebouwd zonder vergunning. Daarom grijpt de gemeente Peel en Maas in.

Vereniging BreeBronne riep eerder in een brief gezamenlijk met vier andere actiegroepen de provincie op om in te grijpen en de groei van vakantieparken een halt toe te roepen. Ze vinden onder andere dat de leefbaarheid van bewoners onder druk komt te staan door de groei van het toerisme. Ook maken ze zich zorgen om de natuur rond het park. Graafwerkzaamheden zouden zorgen voor verstoring van het grondwater en de kap van bomen.

Weer een andere, nieuwe ontwikkeling is het realiseren van een vakantiepark bij een boerenbedrijf dat geen toekomst meer ziet in de agrarische sector. Landgoed Moerslag in Sint Geertruid wil die omschakeling maken. Twintig hectare extra landbouwgrond zou daar aan het landgoed kunnen worden toegevoegd, gericht op luxe verblijfstoerisme in het groen. Het is een ontwikkeling die veel impact kan hebben. Een kwart van de 180 landbouwbedrijven in Eijsden-Margraten denkt op termijn te stoppen met agrarische activiteiten, en zijn op zoek naar een andere bestemming.

De LLTB zegt het te betreuren als land onttrokken wordt aan de landbouwproductie. "Het moet in eerste instantie een keuze van de boer zelf zijn. Maar het is jammer als er investeerders komen die grond opkopen waardoor minder geteeld kan worden. Je verliest je mooie landschap op die manier."

Het aantal vakantiewoningen lijkt in Limburg nog mee te vallen ten opzichte van andere provincies in het land, zo blijkt uit een inventarisatie van Pointer. Hoewel Gelderland als provincie de meeste vakantiewoningen telt, staan in Zeeland relatief veel vakantiehuizen in verhouding tot de reguliere woningen. De provincie staat met drie gemeenten in de top tien van meeste aantal vakantiewoningen, met op nummer één Schouwen-Duivenland (5.747 huisjes). Van Limburg staat er geen gemeente in de top tien.

Ook in Zeeland wil de provincie meer grip krijgen op de vakantieparken, maar ontbreekt het aan een overzicht. Precies de oproep die Milieufederatie Limburg ook doet.