Hoogleraren UM bezorgd over verdwijnen van Nederlands

Dat schrijven beide hoogleraren in een opiniestuk in NRC.

Leonie Cornips is hoogleraar Taalcultuur in Limburg en Lies Wesseling is hoogleraar Culturele Herinnering, Gender en Diversiteit. Ze zijn allebei verbonden aan de Universiteit Maastricht.

Volgens het tweetal worden aan de Nederlandse universiteiten levendige debatten in het Engels gevoerd over de dekolonisatie van het curriculum. Het gebruik van niet-Engelse talen wordt afgewezen: dat zou namelijk non-inclusive zijn. Cornips en Wesseling vinden dat de omgekeerde wereld. De houding is volgens de hoogleraren terug te zien in de vanzelfsprekendheid waarmee Engelstaligen het recht opeisen om hun taal te handhaven overal waar ze gaan of staan, zonder de wil om een andere taal te leren, zoals bijvoorbeeld het Nederlands in Nederland.

Volgens de twee hoogleraren vergroot juist meertaligheid het vermogen om je te verplaatsen in andere denkkaders dan die van je eerste taal. Universiteiten moeten wel een goed doordacht taalbeleid ontwikkelen, dat zowel gerelateerd is aan (trans-)nationale taalbeleidskaders als aan de rollen die de universiteit binnen haar lokale gemeenschap heeft te vervullen. Als voorbeelden noemen Cornips en Wesseling Limburg. De provincie, met de Universiteit Maastricht (UM), maakt onderdeel uit van vier Euregio’s (Maas-Rijn, Rijn-Waal, Rijn-Maas-Noord en Euregio Benelux Middengebied), waar Duits, Frans en Nederlands de voertalen zijn.

In de dagelijkse praktijk tijdens handel, onderwijs en winkelen worden ook andere talen dan het Engels gebruikt in deze Euregio's. De UM zou daarom recht doen aan het meertalig potentieel van studenten en docenten als deze talen een centrale rol toebedeeld krijgen in het onderwijs. Van studenten in Nederland mag verwacht worden dat ze het Nederlands actief leren beheersen. Daarnaast zouden ze wetenschappelijke literatuur moeten kunnen bestuderen in de Europese talen die voor de regio en discipline van hun keuze relevant zijn. Ze moeten kunnen communiceren over (de toepassingen van) hun academische vaardigheden en kennis met de burgers die deze verworvenheden hebben gefaciliteerd.

Cornips en Wesseling zijn anders bang dat de Nederlandse taal nog voor het einde van de eeuw is gemarginaliseerd, zo niet zelfs uitgeroeid. Dat gebeurde ook met talen als het Gaelic, het Kymrisch, het Bretons en de talloze talen van de eerste bewoners van de voormalige overzeese koloniën.