Woningcorporaties pakken dramatische energielabels aan

Er waren twee jaar geleden precies 18,153 sociale huurwoningen met een slecht energielabel in onze provincie. Dat blijkt uit een analyse van data van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, uitgevoerd in samenwerking met de NOS. Het gaat om 14 procent van de sociale huurwoningen: op dat moment hoogste aantal van heel Nederland.

Kijken we gerichter naar die informatie uit 2021, dan liggen de koplopers allemaal in Zuid-Limburg. Zo had in de gemeente Maastricht een kwart van de sociale huurwoningen een slecht energielabel. Dat zijn bijna 4,800 woningen met een label van E, F of G. In Heerlen was sprake van een soortgelijke situatie: daar hadden 3,942 sociale huurwoningen een slecht energielabel. Ook dat is bijna één vierde van zulke woningen.

Voor de gemeenten is het geen verrassing. "We weten dat er een opgave is en dat de corporaties dit actief oppakken. Dit is ook onderwerp van gesprek tijdens de overleggen die we regelmatig voeren", meldt een woordvoerder van de gemeente Maastricht. Ook in Heerlen zijn de slechte labels bekend: "Verduurzaming in onze stad staat hoog op de agenda en heeft daarmee de aandacht in Heerlen. De woningcorporaties zijn actief bezig met de inhaalslag om de komende jaren de EFG-woningen te verduurzamen."

Een aandeel van de woningen met een laag energielabel behoort tot woningcorporatie Servatius. In 2021 hadden zij ruim 2100 woningen met een label van E, F of G in Maastricht en Eijsden-Margraten in hun portefeuille. Maar de woningcorporatie werkt eraan om die situatie te verbeteren: "Het is een momentopname en er zijn verschillende methodieken om labels te meten. Daarnaast zijn labels maximaal tien jaar geldig", zo reageert een woordvoerder. In de komende jaren worden bij 4000 woningen de labels opnieuw bepaald. In 2026 moet het gemiddelde op label B liggen. "En dat gaan we behalen."

Er moeten flinke stappen gemaakt worden, zo weet ook Woonpunt. De woningcorporatie is actief in zowel Maastricht als Heerlen, maar ook in het Heuvelland en Sittard-Geleen. Waar in 2021 nog 33 procent van het woningbestand een slecht label had, is dat nu 25 procent - 4000 woningen, waarvan het merendeel in Maastricht en Heerlen. Het plan is om jaarlijks zo'n 800 woningen aan te pakken door grootschalige renovatie en verduurzaming. In andere gevallen, zoals in de Heerlense wijk Versiliënbosch, wordt de bestaande bouw vervangen door nieuwbouw.

Ook Vincio Vonen, dat woningen in Heerlen, Hoensbroek en Brunssum heeft, zegt dat er een verschil in de cijfers zit. Volgens het Ministerie had de woningcorporatie in 2021 nog 35 procent aan woningen met een slecht label, maar Vincio Wonen stelt dat het cijfer momenteel op 28 procent ligt.

In andere Limburgse gemeenten was de situatie in 2021 al goed op orde. Neem de gemeente Mook en Middelaar: daar had 95 procent van de sociale huurwoningen het label A of B. Nog beter gaat het in Bergen, waar 98 procent van zulke woningen een label van A of B heeft. De energielabels E, F of G komen daar niet voor. In totaal staan daar wel een stuk minder sociale huurwoningen: 1246. Die worden allemaal beheerd door Destion, waar volgens de gemeente ook meteen de reden voor succes ligt: "Destion is al jaren bezig met het verduurzamen van haar woningen. Hiermee lopen zijn dan ook voor op verschillende andere woningcorporaties."

Overigens is via de data van het Ministerie niet van elke gemeente geheel duidelijk welke energielabels de sociale huurwoningen in 2021 hadden. Stein valt daarbij op: van ruim vier op de tien van zulke woningen is het niet duidelijk welk label daarbij hoort (42 procent) - bijna 1000. Eén van de twee corporaties in de gemeente, Zaam Wonen, legt uit dat dat niet komt door onwil. "Toevallig zijn in 2011 ontzettend veel energielabels afgegeven, en dat betekent: in 2021 verlopen", zo reageert een woordvoerder. Inmiddels zijn die energielabels weer vastgesteld, maar dat is niet zichtbaar in de data van het Ministerie. "De cijfers zijn dan ook verouderd. Wij zijn er echter volop mee bezig." In de wijk Nieuwdorp worden bijvoorbeeld in 184 woningen gerenoveerd en verduurzaamd.

Energielabels zijn bijvoorbeeld gebaseerd op hoe goed de woning is geïsoleerd en hoe zuinig installaties zijn. Veel sociale huurwoningen worden toegekomen aan mensen met lage inkomens. Een slecht energielabel is in dat geval dan ook geregeld een probleem voor bewoners, aangezien de energierekening vaak hoger is in niet-duurzame woningen. Er is in zulke gevallen sprake van zogeheten energiearmoede. Een groot deel van het inkomen gaat dan naar de energierekening.

Volgens Limburgse gemeenten is het dan ook belangrijk om de woningen te gaan verduurzamen. In Maastricht streven woningcorporaties bijvoorbeeld naar een gemiddeld energielabel van B tegen 2026. En de woningcorporaties in Stein zullen in de eerste helft van 2023 aantonen dat hun woningbezit die gemiddelde B heeft. Op landelijk niveau hebben woningcorporaties de inspanningsverplichting om voor eind 2028 alle woningen van een energielabel dat D of hoger is te voorzien. Vanaf 2030 mogen er geen woningen meer verhuurd met zulke slechte labels, ook niet door particuliere verhuurders.