Limburg wacht met nieuwe asielopvanglocaties: chaos gevreesd

Opvanginstanties waarschuwen voor chaos, blijkt uit een rondgang langs diverse instanties, een reeks Limburgse gemeenten en de Provincie.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers COA laat weten dat ze blij zijn met wat gemeenten nu doen, maar dat er in de aanloop naar de zomer veel meer zal moeten gebeuren. "De nood is nog steeds hoog", zegt woordvoerder Jeanny L’homme van het COA Regio Zuid. "We groeien dit jaar landelijk naar een opvangbehoefte van 52.000 naar 75.500. Als er niks gebeurt, krijgen we toestanden zoals vorig jaar in Ter Apel waar mensen buiten moesten slapen. We hopen dan ook dat er tijdig voldoende plekken gerealiseerd kunnen worden op andere locaties als de huidige noodopvanglocaties sluiten."

De situatie bij het centrale aanmeldcentrum in het Groningse Ter Apel was vorig jaar de reden om in Limburg op negen plekken noodopvang in te richten. Onder meer op drie plekken in Maastricht en bijvoorbeeld op het Pinkpop-terrein in Landgraaf. Maar van vrijwel alle plekken lopen de contracten af. Zo moet het Pinkpop-terrein weer vrij zijn als straks het festivalseizoen begint. Zowel gemeenten als provincies wachten momenteel op wat komen gaat vanuit Den Haag.

Daar ligt de zogenaamde spreidingswet op tafel. Een wet die de opvang eerlijker moet verdelen, maar die gemeenten ook kan dwingen om opvangplekken te realiseren. Zo is al gesproken over 33 asielzoekers per 10.000 inwoners. Maar de wet moet nog door de Kamer en er zijn nog veel vragen.

Bovendien liet ook de Raad van State zich maandag kritisch uit over de wet. Het adviesorgaan van de regering vindt het bijvoorbeeld nog onduidelijk hoe gemeenten al dan niet gedwongen kunnen worden tot het opvangen van asielzoekers. Ook is niet duidelijk hoe de regierol van de provincie er uit moet gaan zien.

Op het Provinciehuis en bij Limburgse gemeenten wordt dan ook afwachtend gereageerd op de vraag of er al actie wordt ondernomen op de te verwachten asieltoestroom. Een rondje langs de zes gemeenten met noodopvanglocaties, Bergen, Venlo, Roermond, Stein, Landgraaf en Maastricht levert overal vrijwel dezelde reactie op: "We weten nog niet of we wat gaan doen. En zo ja, wat we dan gaan doen."

En dat terwijl staatssecretaris Eric van der Burg van Asielzaken vorige week aankondigde per 1 juli 19.000 extra plekken nodig te hebben. Hij hoopt dat de spreidingswet er op 1 mei ligt. Op 1 juli zou dan duidelijk moeten zijn hoeveel plekken iedere provincie moet realiseren. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat die datum wordt gehaald.

"We wachten inderdaad op de spreidingswet: wat wordt onze taak?", reageert de Maastrichtse wethouder Anita Bastiaans als een van de weinige bestuurders in de provincie. "Maar ik ga er vanuit dat we met alle gemeentes onze verantwoordelijkheid nemen voor de mensen die hier in het land verblijven en nog gaan komen. Ik weet dat allerlei gemeentes kijken wat ze kunnen bijdragen aan noodopvang of extra opvang voor statushouders. Solidariteit dat iedereen zijn steentje bijdraagt is heel belangrijk."

Maar Bastiaans beaamt dat het wel heel kort dag is. "Want we willen ook het gesprek met onze gemeenteraad en de inwoners aangaan, dus dit is nu een heel krap proces, dat klopt. Je hebt draagvlak nodig."

De Maastrichtse wethouder is er niet gerust op. "Er is een verwachte toestroom en tegelijkertijd lopen veel contracten van opvanglocaties af. Ik maak me wel zorgen. Wat kunnen we straks doen op korte termijn, maar het gaat ook over de statushouders. Die moeten doorstromen naar huisvesting, maar ik denk dat we dat niet gerealiseerd krijgen voor de zomer. Dus dat betekent dat we moeten gaan kijken naar tijdelijke opvang. Maar dat is dus pas helder als we duidelijkheid hebben over de cijfers, welke opdracht krijgen wij?"

Ondertussen bedenkt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers mogelijkheden om toch nog zoveel mogelijk plekken te realiseren. Zo zouden er meer mensen in de bestaande asielzoekerscentra opgevangen kunnen worden. Ook wordt gedacht in scenario's dat vrouwen en kinderen binnen kunnen slapen en de mannen buiten.