Gemeenschapshuizen in de problemen door hoge energielasten

Dat zei Ralph Tangelder, coördinator bij de Vereniging Kleine Kernen Limburg, zondagavond in het tv-programma Limburg Centraal.

Tangelder: "Tijdens de coronalockdowns waren de gemeenschapshuizen grotendeels gesloten, terwijl de kosten doorliepen. Besturen hebben ingeteerd op eigen reservers, die normaal gesproken worden gebrikt voor groot onderhoud of verduurzamingsmaatregelen." Die reserves zijn nu voor een groot deel weg, waardoor er acute problemen ontstaan.

Er zijn in Limburg zo’n 300 gemeenschapshuizen. Uit een landelijke enquête blijkt dat ruim 70 procent daarvan in de financiële problemen komt, maar Tangelder vermoedt dat het eigenlijke aantal nog hoger zal liggen. "De 30 procent die nu aangeeft nog geen problemen hebben, gaat die wel krijgen zodra het vaste energiecontract afloopt."

Niet alleen gemeenschapshuizen, ook andere voorzieningen in kleine kernen staan onder druk, zoals de kerk, de school en de bakker. Er is niet genoeg draagkracht om alle individuele voorzieningen overeind te houden, meent Tangelder. Hij pleit er daarom voor om voorzieningen te clusteren, want alleen dat is toekomstbestendig en exploiteerbaar. "Het is heel belangrijk dat het dorp met elkaar daar het gesprek over voert. Om de neuzen dezelfde kant uit te krijgen en samen te kiezen voor één duurzame oplossing waarmee je 30 jaar vooruit kunt."

In de Euregio, net over de grens in Duitsland, wordt dit al in de praktijk gebracht. Lokale ondernemingen, zoals de bakker of kruidenier, zijn ondergebracht in een breder ontmoetingspunt waar ook een gemeenschapshuisfunctie aan vastzit.

Zo'n initiatief werkt volgens Tangelder alleen als het breed gedragen wordt door de gemeenschap. "Een dorp dat financieel participeert, een coöperatie opricht en geld inlegt: zo creëer je een hele brede basis voor het voorzieningenaabod."