NS beschermde personeel te weinig tegen chroom-6

Zij lopen daardoor een verhoogd risico op ernstige ziekten als kanker, longziekten en allergieën. Tot die conclusie komen onderzoekers van onder meer het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Ook het onderhoudsbedrijf NedTrain in Maastricht wordt in het rapport genoemd. Vooral bij lassers die van 1970 tot 2005 aan het werk waren, is het 'waarschijnlijk' dat zij in aanraking zijn gekomen met de kankerverwekkende stof. Dat geldt ook voor onderhoudsmonteurs en carrosseriemedewerkers. Van 2006 tot 2020 is de kans overigens wel wat kleiner dat daar sprake van was.

Ook het reinigen van de oude treinstellen en de wekelijkse schoonmaak van de werkplaats en putten is naar alle waarschijnlijkheid niet veilig gebeurd.

In 2015 bevestigden de Nederlandse Spoorwegen al dat medewerkers van het Maastrichtse onderhoudsbedrijf zijn blootgesteld aan de stof chroom-6. Chroom-6 werd decennialang verwerkt in verf die op treinstellen werd gesmeerd. De stof gaat roestvorming tegen. Vanaf de jaren 70 werd echter steeds duidelijker dat chroom-6 gezondheidsrisico’s meebrengt voor mensen die ermee werken, niet alleen bij het verven van een trein, maar ook bij het verwijderen van oude verflagen omdat werknemers daarbij vervuilde stofdeeltjes kunnen inademen.

De NS gaf destijds aan dat er geen gevaar voor de gezondheid is als de medewerkers beschermende kleding en mondkapjes hebben gedragen zoals is voorgeschreven. Maar het rapport concludeert nu dat het vervoerdersbedrijf niet genoeg deed om de medewerkers te beschermen. Ook zouden medewerkers over vervuilde stofdeeltjes jarenlang "onvoldoende zijn voorgelicht". Op het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen werd "niet consequent toegezien".

Bij de NS en onderhoudsbedrijf NedTrain vonden de onderzoekers documenten uit 1975 en 1979 waarin al werd gewezen op gezondheidsrisico’s. "Deze kennis werd echter onvoldoende gedeeld", klinkt het. "NS heeft lange tijd niet voldaan aan de geldende regelgeving voor het beschermen van medewerkers tegen blootstelling aan chroom-6", schrijven de onderzoekers ook in hun rapport. Hoe hoog die blootstelling precies is geweest, en hoeveel mensen hierdoor ziek zijn geworden, kunnen ze echter niet vaststellen. Wel is duidelijk dat de kans op gezondheidsschade tot het jaar 2000 groter was dan daarna.

President-directeur van NS Wouter Koolmees noemt de uitkomsten van het onderzoek "uitermate pijnlijk". Het spoorbedrijf stelt per direct een schaderegeling open voor eventuele gedupeerden of nabestaanden. Medewerkers en oud-medewerkers van de NS die ziek zijn geworden door hun werk met chroom-6, kunnen van het spoorbedrijf een schadevergoeding krijgen tussen de ruim 5300 euro en ruim 42.700 euro. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van de ernst van de ziekte en de duur van de blootstelling aan de gevaarlijke stof. Aanvullend bewijs over het verband tussen werk en ziekte wordt niet gevraagd, aldus Koolmees.

Koolmees biedt medewerkers en oud-medewerkers zijn excuses aan voor "het leed, de onzekerheid en het verdriet" dat het bedrijf heeft veroorzaakt. "We hebben hierin als bedrijf gefaald", zegt Koolmees.