Rapport: 'Coalitie-experiment niet voor lange termijn'

Het Gouvernement. © Jean-Pierre Geusens
De vorming van het extraparlementair college in de Limburgse politiek was een geschikte oplossing voor de korte termijn, maar geen goede keuze voor de lange.
Tot die conclusie komen deskundigen van de Tilburgse universiteit die in opdracht van het provinciebestuur onderzoek hebben gedaan.

Noodgreep

Het experiment in Limburg, uniek in Nederland, ontstond na de Statenverkiezingen van 2019. Er was geen normale coalitie mogelijk en daarom werd uiteindelijk gekozen voor het experiment. Daarbij kwamen ook twee bestuurders zonder directe binding met een partij. Ze werden gekozen vanwege hun hun expertise en ervaring. In april 2021 kwam er einde aan dat college naar aanleiding van diverse integriteitsaffaires. Ook gouverneur Bovens stapte toen op. Daarna kwam opnieuw een extraparlementair college.

Van niemand

De onderzoekers spraken met tientallen betrokkenen en de vergaderingen in het gouvernement werden geanalyseerd. Op het eerste oog lijkt er weinig veranderd in het Limburgs Parlement. Maar toch zijn er subtiele verschillen. Het ontbreken van een duidelijke coalitie-oppositie dynamiek zorgt voor een gebrek aan eigenaarschap. Het college van GS was als het ware van niemand en dus voelde te weinig politici zich verantwoordelijk voor de gang van zaken.

Meer inspanning

Ook voor de partijen in de Staten ging het anders dan vroeger. Kleine partijen kregen soms meer voor elkaar dan hun zetelaantal deed vermoeden. En grote partijen mochten meer afwijken van standpunten van gedeputeerden van hun partij. Op die manier kon Provinciale Staten de macht in het provinciehuis beter controleren. Het gevolg hiervan was dat het college van GS juist meer inspanning moest doen om een voorstel door het Limburgs Parlement te krijgen.

Tijdelijke oplossing

Toch concluderen de onderzoekers dat het extraparlementaire college geen lange termijnoplossing is. In hun rapport schrijven ze: "De samenleving is gediend met een betrouwbaar bestuur en een helder perspectief voor de lange termijn. De extraparlementaire vorm blijkt vooral een construct om de problemen binnen het politiek systeem de baas te worden. " En dus is het niet meer dan een oplossing om een beperkte periode te overbruggen. En zeker niet geschikt in een tijd van grote maatschappelijke onrust en weinig vertrouwen in de politiek.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!