Grote vogelgriepuitbraak, waar komt het vandaan?

Kijk hier hoe vogelgriep ontstaat.

De vogelgriep is een virus dat van oorsprong voorkomt bij wilde vogels, zoals eenden, ganzen en zwanen. Dat was een variant waar de dieren niet ziek van werden. Maar door een mutatie in een Chinees pluimveebedrijf in 1996, is de ziekmakende variant van pluimveebedrijf op pluimveebedrijf overgesprongen. Vanaf dat moment gaat de vogelgriep de hele wereld over, sinds 2016 ook in Nederland. En met deze variant hebben we tot op de dag van vandaag nog steeds te maken.

Trekvogels die hier komen overwinteren, nemen de vogelgriep mee. Als zij boven een pluimveebedrijf poepen, kunnen de dieren daar ziek worden. Daar is niet veel voor nodig. In één gram poep kunnen namelijk zo'n 100 miljoen virusdeeltjes zitten. Ook voertuigen, ongedierte, stof en laarzen van mensen kunnen de poep met virusdeeltjes meenemen een stal in. Een vogel kan dus heel makkelijk besmet worden.

Trekvogels komen in oktober naar Nederland om te overwinteren. Als ze in de zomer terugvliegen, nemen ze het virus normaal gezien ook weer mee terug. Maar dit jaar is de vogelgriep nooit weggeweest. Het virus kan in de winter ook nog eens langer overleven vanwege de koude temperaturen. Daarom zijn de zorgen, nu de winter voor de deur staat, groot. Om verspreiding van de ziekte te voorkomen, worden er veel dieren gedood, ook als ze gezond zijn.

Er worden een paar maatregelen genomen tegen de verspreiding van de vogelgriep. Zo is er een ophokplicht, waardoor de dieren niet naar buiten mogen. Daarnaast gelden er strenge hygiënevoorschriften en is het verplicht om verdachte gevallen te melden, zodat er ingegrepen kan worden.

Als er vogelgriep geconstateerd is bij een bedrijf, moeten ook bedrijven in de buurt worden onderzocht. Vroeger werden dieren van bedrijven die binnen een straal van één kilometer van het getroffen bedrijf lagen, meteen preventief gedood. Tegenwoordig wordt dat per geval bekeken.

Binnen een straal van drie kilometer komt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) monsters nemen om te testen of de dieren besmet zijn. Binnen een straal van tien kilometer wordt een vervoersverbod opgelegd voor pluimvee, andere dieren, mest en eieren.

Er zijn pluimveehouders die hopen op vaccinatie, maar in Europa geldt een non-vaccinatiebeleid. Door niet te vaccineren, is namelijk snel te zien waar er uitbraken zijn. Daarnaast accepteren niet alle landen producten van gevaccineerde dieren, maar driekwart van de pluimveeproducten wordt geëxporteerd naar het buitenland. Verwachting is dat het aantal besmettingen dus nog zal toenemen.