Veel weglopers uit jeugdinstelling Icarus: al 160 dit jaar

Volgens directeur Harm Wijgergangs is er het afgelopen jaar een 'kanteling geweest in de aard van problematiek'. Hij vervolgt: "De problemen waarmee jongeren bij ons kampen wordt steeds zwaarder. We zien steeds meer tieners die drugs dealen of gebruiken, of die al in criminele netwerken zitten. Daar maken we ons grote zorgen om", zei hij in de L1 Nieuwsshow. Deze 'zware gevallen' lopen vaak weg.

De instelling in Cadier en Keer is geen jeugdgevangenis, maar 'jeugdzorg plus' met plek voor 60 jongeren. Zoals Wijgergangs omschrijft: "Er staat geen hek meer omheen, maar de voordeur is wel dicht. Het is een gesloten instelling." Toch betekent dat niet dat jongeren niet weg kunnen. "Echt opsluiten mag niet. We kunnen ze niet binnenhouden met een bewaker ernaast, want strafrechtelijk hebben de jongeren niks misdaan."

Toch komen er steeds meer jongeren binnen die wèl een en ander op hun kerfstok hebben. "Omdat jeugdgevangenissen vaak vol zitten, gebeurt het steeds meer dat de rechter criminele jongeren naar een plus-instelling als de onze stuurt. Aan de andere kant krijgen we ook steeds meer jongeren die eigenlijk in een open instelling moeten zitten, maar ook daar is onvoldoende plek."

Icarus neemt verschillende maatregelen om te voorkomen dat jongeren de benen nemen. "Belangrijkste is om ervoor te zorgen dat ze zich niet vervelen. Veel vrijetijdsbesteding, onderwijs en gewoon aanwezig zijn. Je moet ook echt praten: de jongeren hebben met allerlei problemen te kampen, tot trauma's aan toe. Je moet present zijn om de jongeren aan je te binden."

Om de druk bij Icarus te verminderen zet de jeugdzorginstelling ook in op ambulante hulpverlening, waarbij de jongeren gewoon thuis blijven wonen terwijl ze geholpen worden. "Daarin hebben we de afgelopen maand grote sprongen gemaakt. Begin dit jaar hadden we nog maar 20 cliënten die ambulante hulp kregen, nu zijn het er meer dan honderd."

Een grote instelling als Icarus past niet bij het plaatje voor de jeugdzorg van de toekomst, dat staatssecretaris Maarten van Ooijen voor ogen heeft. Hij wil naar kleine woongroepen met vier tot zes jongeren, gewoon in de wijk. "Voor veel jongeren die bij ons zitten zou dat een goed idee zijn. Maar niet voor iedereen", zegt Wijgergangs daarover. "Sommige jongeren hebben al aan de echte criminaliteit geroken, die zijn gewend aan adrenaline. Die moet je niet in een woonwijk plaatsen."