Boek over vergeten schrijver van Dagboek van een Herdershond

Theo Schouw is in het leven gedoken van de Limburgse priester-schrijver Jacques Schreurs. Schouw schreef de biografie Witte raaf onder zwarte kraaien. Schreurs was tijdens zijn leven (1893-1966) een bekende Nederlander; hij schreef een indrukwekkende hoeveelheid boeken waaronder Kroniek eener parochie dat later bekend zou worden als Dagboek van een herdershond.
In het kleine lokaal museum van Stein bekijkt Schouw een kopie van het handgeschreven manuscript van Kroniek eener parochie. Het manuscript maakt onderdeel uit van het archief van de Missionarissen van het Heilig Hart waar Schreurs toe behoorde. Na een periode werkzaam zijn geweest in de Sittardse wijk Overhoven kreeg Schreurs in het Kasteel Stein - de thuisbasis van de paters - volop de gelegenheid om zich te wijden aan het schrijven van poëzie en proza. Bij dat schrijven lag de grote passie van Schreurs.

Kapelaan

In Stein schreef Schreurs dus het boek dat bekend is geworden als Dagboek van een herdershond. Dat verhaal was gebaseerd op zijn werk als kapelaan in Overhoven in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Alleen verplaatst Schreurs het verhaal naar Geleen, waar het boerendorp plaatsmaakt voor een mijnstad als daar de Staatsmijn Maurits operationeel wordt.
De stuntelige kapelaan Erik Odekerke is volgens Theo Schouw ongetwijfeld de alter ego van Schreurs. "Die gaat ten onder aan zijn sociale betrokkenheid en naïviteit", zegt Schouw. Zo neemt Schreurs het op voor de mijnwerkers die onder slechte omstandigheden zwaar en gevaarlijk werk moeten uitvoeren. Dat wordt hem niet in dank afgenomen door bestuurders en mijndirectie. Ook de ongemakkelijke omgang van romanfiguur Odekerke met vrouwen moet uit het echte leven van Schreurs zijn ontsproten. In Overhoven werd geroddeld over de omgang van Schreurs met vrouwen. Hij ontving zelfs anonieme brieven met 'moorddadige laster', vertelt hij zelf.

Groot succes

In Stein kan Schreurs in alle rust zijn ervaringen in de parochie in Sittard opschrijven. Kroniek eener parochie wordt een groot succes, het is een bestseller in katholiek Nederland. Na Schreurs overlijden ontdekt Willy van Hemert het boek opnieuw en bewerkt het tot een Tv-serie die twee seizoenen (1978-1980) te zien is op de KRO. Met de toenmalige hoofdpersonen als Jo de Meyere, Ko van Dijk en Rudi Falkenhagen wordt de serie een enorm succes; zes miljoen mensen volgen de belevenissen van kapelaan Odekerke in het Limburgse dorp waar de opkomst van de mijn de pastorale rust verstoord; de notaris en herenboer die altijd de dienst hadden uitgemaakt verloren hun machtspositie nu de inwoners in de mijn gingen werken.

Ontkerkelijking

Jacques Schreurs werd nauwelijks nog genoemd toen de Tv-serie draaide. Theo Schouw neemt het Van Hemert kwalijk dat die zich het werk van Schreurs heeft toegeëigend. Daar was weinig kritiek op want in die periode van toenemende ontkerkelijking was er nauwelijks nog waardering voor priesters die ook schrijver waren. Dat Schreurs vergeten is noemt Schouw treurig en onterecht want in tegenstelling tot veel andere priester-schrijvers was Schreurs wel degelijk een verdienstelijk auteur en bovendien ook nog een bekende Nederlander. : Als hij nu geleefd zou hebben zou hij in elk praatprogramma te zien zijn geweest."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!