Tien jaar Brightlands Chemelot: 107 bedrijven en 3000 banen

Rond 2010 ontstond op Chemelot het besef dat zware chemische fabrieken niet langer de pijlers van de activiteiten zouden moeten zijn. De aandacht werd verlegd naar kenniswerkers. Mensen die vooral bezig zijn met duurzame ontwikkelingen en focussen op gezondheid en duurzaamheid. Het leidde in 2012 tot de oprichting van een bijzonder collectief.

DSM, de Universiteit Maastricht en de provincie Limburg bundelen zich als de founding fathers van de Brightlands Chemelot Campus. Gestoeld op de gedachte dat wetenschap, onderwijs, ondernemerschap en de overheid hun krachten moeten bundelen. Bij de viering van het 10-jarig bestaan schrijft Brightlands zelf: "In tien jaar heeft de campus zich ontwikkeld tot een leidend innovatief ecosysteem, waar duurzame chemie, circulaire materialen en biomedische oplossingen centraal staan. Als het gaat om de ontwikkeling van hoogwaardige materialen, duurzame processen of biomedische innovaties is de campus een speler van nationaal belang met internationale impact geworden."

Die ontwikkeling loopt parallel met de veranderingen die de belangrijkste bewoner van Chemelot doormaakt: DSM stootte begin deze eeuw haar petrochemische fabrieken af door ze te verkopen aan het Saoedische Sabic. In de jaren daarna kwamen steeds meer nieuwe bedrijven en laboratoria naar de site.

Die impact is zichtbaar in de werkgelegenheidscijfers. Waren er bij de start van de Brightlands Campus al een stuk of vijftig bedrijven en organisaties aan boord, anno 2022 ligt dit aantal op 107. Ook het aantal banen groeit mee. Van 1250 fte bij de start, naar ruim 3000 medewerkers nu. Verder lopen er ook nog zo’n duizend studenten rond, waar dat er in de begintijd zo’n driehonderd waren. Voor de lokale economie is Brightlands dus uitgegroeid tot een belangrijke speler.

Door de personele groei op het terrein ontstond in 2016 plaatsgebrek. Daarom bouwde Brightlands het zogenoemde ‘Center court’. In dat gebouw zijn restaurants, congres- en vergaderzalen, laboratoria, sportruimten, kantoren en winkels gehuisvest. Dat levert ook kritiek op, zeker als er na een aantal incidenten op Chemelot een kritisch rapport volgt van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Lokale politici vragen zich af of het uit veiligheidsoogpunt wel slim is dat er op een bedrijventerrein vol chemische industrie zoveel studenten les krijgen tussen de schoorstenen. Om aan de groeiende vraag naar bedrijfsruimte te voldoen, zijn later ook nog twee ‘Brighthouses’ gebouwd. Het totaal aantal vierkante meters van de campus is sinds de start verdubbeld tot ruim 114.000.

De oorspronkelijke gedachte van samenwerkende partijen, is dus aardig van de grond gekomen. Niet alleen op het terrein zelf, maar ook met bedrijven en kennisinstellingen in de Euregio. Brightlands zelf breidde ook uit. Inmiddels zijn er (kleinere) campussen in Venlo, Maastricht en Heerlen. In Venlo is de Greenport Campus gevestigd op het voormalige Floriadeterrein en richt zich op gezonde voeding. In Maastricht is de Health Campus gevestigd vlakbij het ziekenhuis en de universiteit. Hier is één van de bekendste initiatieven het bedrijf Mosa Meat, dat werkt aan de ontwikkeling van de kweekvleesburger. En in Heerlen wordt in het voormalig ABP-gebouw door bedrijven en onderwijsinstellingen samengewerkt op het gebied van kunstmatige intelligentie en datawetenschappen. Hierbij is onder meer de Open Universiteit aangesloten.

Brightlands heeft het jubileumfeest een toepasselijke Engelstalige titel meegegeven: 'Next ten.' Het lustrum is voor Brightlands-directeur Bert Kip dan ook reden om de ambitie voor het komende tien jaar kenbaar te maken: "Samen willen we van Limburg de nieuwe Europese leider in circulariteit en gezondheid maken. Ik kijk met trots terug op onze groei in cijfers, maar vooral ook op de succesvolle innovaties. Maar we zijn nog lang niet klaar. Om morgen relevant te zijn, moet je vandaag investeren in talent. Ontwikkelingen stoppen niet, de uitdagingen zijn groot en innovatie is nooit af."