Het Limburgs is jarig: Os sjoen taol besteiht 25 jaor

Het Maastrichts leesplankje © Archief L1
Het Limburgs is jarig. Woensdag is het precies 25 jaar geleden dat het Limburgs erkend werd binnen het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden.
Het doel van dat Handvest is het beschermen van zulke talen en het gebruik ervan te bevorderen. In Nederland vallen onder meer het Fries, het Nedersaksisch en het Limburgs onder het Handvest.

Limburgs appen

Zo'n driekwart van de Limburgse bevolking spreekt nog dagelijks Limburgs. Het aantal sprekers ligt daarmee aanzienlijk hoger dan in bijvoorbeeld Friesland. Opmerkelijk is ook dat het Limburgs door alle lagen van de bevolking wordt gesproken en dat ook jongeren het opvallend veel gebruiken op social media. Uit onderzoek van Veldeke Limburg blijkt dat meer dan de helft van de jongeren appt in het Limburgs.

Positieve effecten

In tegenstelling tot wat vroeger soms gedacht werd, heeft het spreken van Limburgs geen negatief effect op het leren en spreken van Nederlands. Integendeel: meertaligheid heeft veel positieve effecten, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Je leert juist makkelijker een nieuwe taal, hebt een groter werkgeheugen, kunt je beter concentreren, sneller schakelen en gemakkelijker technisch lezen. Het is zelfs zo dat wanneer je je hele leven lang regelmatig twee of meer talen gebruikt, bijvoorbeeld Limburgs en Nederlands, de kans op dementie op latere leeftijd afneemt. Daarnaast heeft dialectgebruik een positieve invloed op de sociale cohesie tussen de inwoners van Limburg.

Aandacht

Door de Europese erkenning van het Limburgs moet Nederland zich inspannen om het Limburgs te onderwijzen en te gebruiken. Ook moet er aandacht zijn voor studie van het Limburgs op universitair niveau en het leren van Limburgs als (tweede) taal. In onze provincie houden onder meer het Huis voor de Kunsten Limburg, dialectvereniging Veldeke Limburg, en de Raod veur 't Limburgs zich hiermee bezig. Ook kent de Vereniging van Leraren in Levende Talen sinds 2019 een sectie Limburgs, opgericht om nieuwkomers in de provincie Limburgs te leren, en het gebruik van het Limburgs in de kinderopvang, de zorg, op school en op de werkvloer te bevorderen.
L1 staat de hele dag in het teken van 25 jaor Limburgs, op radio, tv en online. Woensdagavond is er een uitzending van Avondgasten over het Limburgs. (18:30 en 23:00). Wat heeft 25 jaar Europese erkenning opgeleverd? Wat moet er nog gebeuren? Wat is het leukste liedje over het Limburgs? En wat is je favoriete uitdrukking in os sjoen taol? Volg het de hele dag op L1.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!