Teruglezen: Britten overdonderd door 'tsunami' besmettingen

Dit is het belangrijkste coronanieuws van vrijdag 17 december:

De Britse coronacijfers breken record na record. Voor de derde dag op rij is het hoogste aantal nieuwe coronabesmettingen geteld sinds het begin van de uitbraak vorig jaar. Het Verenigd Koninkrijk registreerde het afgelopen etmaal ruim 93.000 infecties. Toen woensdag het oude record van begin januari werd verpletterd, zeiden de gezondheidsinstanties een 'duizelingwekkende' stijging te verwachten door de razendsnel oprukkende omikronvariant. De autoriteiten spreken van een tsunami.

Farmaceut Pfizer denkt dat de coronapandemie nog zeker tot 2024 duurt. Die verwachting sprak de geneesmiddelenfabrikant uit in een conferencecall met beleggers. Samen met het Duitse BioNTech begint het Amerikaanse bedrijf binnenkort een onderzoek naar vaccinatie van kinderen van een half tot vier jaar met drie inentingen.

Wie naar Oostenrijk wil moet in principe drie keer gevaccineerd zijn of recent hersteld zijn van Covid. Zonder boosterprik is vanaf maandag een negatieve PCR-test verplicht, anders volgt quarantaine. Die duurt tien dagen en mag pas worden beëindigd als een PCR-test negatief uitvalt. Om verspreiding van de omikronvariant te vertragen heeft het Alpenland zijn inreisbeleid aangescherpt.

Een groot deel van het kabinet buigt zich zaterdag over het nieuwe OMT-advies over de omikronvariant van het coronavirus. Het spoedoverleg aan het begin van de middag wordt digitaal gehouden, aldus ingewijden.

Afhankelijk van de uitkomst van het overleg zal snel een persmoment volgen, waarin mogelijk nieuwe coronamaatregelen worden aangekondigd.

Er komt in het nieuwe kabinet geen minister die zich uitsluitend met corona gaat bezighouden. Volgens formateur Mark Rutte "ligt het voor de hand" dat de minister van Volksgezondheid deze taak op zich neemt naast de andere verantwoordelijkheden die bij de post horen.

Op het ministerie van Volksgezondheid komt ook een minister voor Langdurige Zorg en Sport en een staatssecretaris Jeugd en Preventie. De bewindslieden zullen "intensief samenwerken" en daarom denkt Rutte dat het voor de minister van Volksgezondheid te doen is om het dossier corona te bestieren.

Zo'n 4300 bellers hebben in de eerste week naar de Vaccinatie Twijfel Telefoon gebeld om hun vragen te stellen over coronavaccinaties. Projectleider Chris Groen vindt dat de telefoonlijn "boven verwachting goed" loopt. "Er is veel vraag naar medisch advies."

De Twijfel Telefoon werd eind vorige maand opgericht door het Erasmus MC in Rotterdam, sinds deze week kent het project een nieuw telefoonnummer. Waar de telefoonlijn eerder twee dagdelen per week bereikbaar was, kunnen mensen nu de hele werkweek terecht. "We merkten dat er zoveel behoefte aan was, dat we de krachten hebben gebundeld met de medische faculteiten in Amsterdam, Nijmegen, Utrecht en Maastricht", vertelt Groen, die zelf werkzaam is in Rotterdam.

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 15.433 positieve coronatests geregistreerd. Het gemiddelde daalde voor de twaalfde dag op rij en ook het aantal sterfgevallen daalt.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu noteerde in de afgelopen week 106.415 positieve tests. Dat is bijna een kwart lager dan het totaal over de zeven dagen ervoor. Gemiddeld waren er in de afgelopen week ongeveer 15.200 nieuwe gevallen per dag. Dat is het laagste niveau sinds 15 november, iets meer dan een maand geleden.

Opnieuw is het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen met tientallen afgenomen. Momenteel houden 2456 mensen met Covid-19 een ziekenhuisbed bezet. Dat zijn 90 patiënten minder dan een etmaal geleden, zo valt te lezen in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Het is voor het eerst sinds 22 november dat het aantal opgenomen coronapatiënten in de ziekenhuizen lager is dan 2500.

Eindexamenleerlingen mogen vanwege corona ook dit schooljaar een extra herkansing doen en hun examens spreiden over twee tijdvakken. Demissionair onderwijsminister Arie Slob wil middelbare scholieren zo de kans geven hun schoolperiode "goed af te sluiten".

Vmbo-leerlingen hoeven dit jaar niet voor drie of vier, maar slechts voor twee beroepsgerichte profielvakken eindexamen te doen. Voor de resterende profielvakken is een schoolexamen voldoende. Leerlingen die staatsexamen doen, mogen ook dit schooljaar een vertrouwenspersoon meenemen.

De omikronvariant van het coronavirus gaat zorgen voor een "massieve" vijfde golf van besmettingen, verwacht de Duitse minister Karl Lauterbach van Volksgezondheid. De nieuwe golf is volgens de epidemioloog niet meer te voorkomen en vormt "een enorme uitdaging voor onze ziekenhuizen, voor onze intensivecareafdelingen, maar ook voor de samenleving als geheel", zei hij in Hannover.

Ook als de ziektesymptomen na een omikronbesmetting milder zijn dan bij andere varianten is volgens Lauterbach nog altijd sprake van een ongekende uitdaging. Het aantal doden kan dan wel twee tot drie weken relatief laag blijven, maar de stijging van het aantal infecties zal daarna haar tol eisen, is zijn overtuiging.

Als miljoenen mensen in de komende weken een boosterprik tegen het coronavirus moeten krijgen, zou dat een "beperkte impact" kunnen hebben op de eerste prikken voor jonge kinderen. Dat laat het ministerie van Volksgezondheid weten. In de komende week beginnen de prikken voor kinderen van 5 tot en met 11 jaar met medische problemen. In januari zijn hun leeftijdsgenootjes zonder die risico's aan de beurt.

Zowel de volwassenen als de kinderen moeten naar de vaccinatielocaties van de GGD'en gaan om hun prik te krijgen. Maar ze krijgen niet dezelfde dosis. Volwassenen krijgen drie keer zo veel vaccin toegediend als de jonge kinderen. Hoe dit precies gecombineerd wordt, moet in de komende tijd worden uitgewerkt. Dan wordt ook duidelijk wat de eventuele gevolgen zijn.

Supermarkten moeten meer doen om te zorgen dat klanten hun handen kunnen desinfecteren. Zo moeten ze meer uitleg geven over hoe dat moet, maar moeten ze ook zorgen voor geschikte middelen, stelt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) na een steekproef bij 29 supermarkten.

Zeven van de 29 winkels boden hun klanten een ongeschikt middel aan. De ILT, die alleen laat weten dat het winkels van alle grote ketens bezocht, heeft gezorgd dat het gebruik daarvan werd gestaakt en stuurde de hoofdkantoren van die supermarkten een waarschuwing. De inspectie ziet al dat daar gevolg aan wordt gegeven.

Ouderen die digitaal minder vaardig zijn, dreigen later een boosterprik tegen corona te kunnen halen dan wat minder oude mensen die handiger zijn daarmee. Dat constateert ouderenorganisatie ANBO, die ervoor pleit om het halen van een boosterprik zonder afspraak mogelijk te maken.

Terwijl het ministerie van Volksgezondheid volgens ANBO mensen oproept afspraken zoveel mogelijk online te maken, is dit volgens de organisatie "lang niet voor iedereen een optie". Volgens ANBO is er bij ouderen een voorkeur om te bellen voor een afspraak, maar blijkt in de praktijk dat dit zeer moeizaam verloopt. Zo werden verbindingen verbroken omdat het te druk was en stonden mensen lang in de wacht.

De politie heeft woensdagavond een coronademonstrant aangehouden die zich bij het huis van demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge ophield. Het gaat om een 27-jarige Amsterdammer.

Over individuele zaken doet de politie geen uitspraken, maar een woordvoerster bevestigt dat de man zich bij de woning ophield, "daar niks te zoeken had en onwenselijk gedrag vertoonde". Hij is een bekende van de politie in het kader van protesten tegen het coronabeleid.

Oostenrijk versoepelt de lockdown voor ongevaccineerde inwoners voor de feestdagen. De regering heeft bepaald dat zij tijdens Kerstmis en de jaarwisseling in groepen van maximaal tien personen mogen samenkomen, melden Oostenrijkse media.

Voor gevaccineerde en genezen Oostenrijkers geldt een maximale groepsgrootte van 25 personen. Vanaf tien gasten moeten er coronapassen worden getoond. Die zijn vanwege het 2G-beleid niet beschikbaar voor ongevaccineerden. De passen zijn in Oostenrijk verplicht op veel publiek toegankelijke locaties, bijvoorbeeld restaurants en cafés.

Lokale hulporganisaties die armoede bestrijden zien het aantal mensen in een financieel kwetsbare positie toenemen door de coronacrisis. Ruim 40 procent van deze organisaties heeft meer hulpaanvragen gekregen sinds het uitbreken van de pandemie, meldt Stichting Armoedefonds na een landelijke rondvraag.

"Wekelijks krijgen we 10 tot 15 nieuwe cliënten momenteel, hetzij voor voedselhulp, hulp uit het Noodfonds of anders", vertelt Anton Vegers van Stichting Veul Dich Good uit Zuid-Limburg. Het afgelopen halfjaar steeg het aantal cliënten bij de stichting van 1250 naar 1750.

De Amerikaanse gezondheidsinstantie CDC gaat mee in het advies van een team van deskundigen om de vaccins van Pfizer en Moderna te verkiezen boven dat van Janssen. Het expertpanel, dat de regering adviseert, wees eerder op de zwakkere bescherming van Janssen (Johnson & Johnson) en op de grotere risico's van dat vaccin, zoals stolsels in het bloed.

"Het CDC onderschrijft vandaag de aanbevelingen van het Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) voor de preventie van Covid-19. In die aanbevelingen wordt een voorkeur uitgesproken om mensen een mRNA-vaccin tegen Covid-19 te geven boven een vaccinatie met Johnson & Johnson", schrijft het CDC in een verklaring.

Het sterftecijfer is vorige week voor de tweede week op rij gedaald in Limburg. Maar nog steeds overlijden veel meer mensen dan gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. Dat komt waarschijnlijk door de huidige coronagolf, al is daar nog geen bewijs voor.

Vorige week overleden naar schatting 375 mensen in onze provincie. Dat zijn er 19 minder dan een week eerder. Toch ligt het aantal flink hoger dan verwacht mag worden op basis van eerdere jaren en demografische trends. Ter vergelijking: in dezelfde week in 2019 kwamen 253 Limburgers te overlijden.

Het is normaal dat soms wat meer mensen overlijden en soms wat minder. Als het sterftecijfer hoger is dan te verklaren valt door dit soort gebruikelijke fluctuaties, is er sprake van oversterfte. Dat laatste is nog steeds het geval.

Een paar dagen na de nieuwste coronabeperkingen komt het Outbreak Management Team (OMT) weer bij elkaar. Het is het 134e overleg van de deskundigen die het kabinet adviseren. Ze praten vrijdag onder meer over de omikronvariant van het coronavirus.

In Nederland is die virusversie bij meer dan honderd mensen vastgesteld. Het zou tot een nieuwe golf besmettingen en ziekenhuisopnames kunnen leiden. Of dat daadwerkelijk gebeurt, is niet duidelijk. De variant verspreidt zich snel, maar het is nog niet bekend hoe ziek mensen ervan kunnen worden.

Door het toenemend aantal coronapatiënten kunnen huisartsen het werk amper meer aan. Bovendien neemt het aantal intimidaties toe. Mensen zijn boos als ze niet snel terecht kunnen of lang moeten wachten aan de telefoon. Dat meldt de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), schrijft het Algemeen Dagblad vrijdag.

Ruim twintig procent van de tijd van huisartsen gaat naar patiënten met corona of coronagerelateerde klachten, zo blijkt uit een representatieve steekproef van de LHV onder 417 artsen. Bijna de helft van de praktijken neemt coronapatiënten van de ziekenhuizen over, zodat er sneller bedden vrijkomen. Voor deze patiënten moeten dokters meer visites rijden.

Nederlanders hebben in coronajaar 2020 veel meer pakketjes besteld en daardoor is de jarenlange afname van de hoeveelheid oud papier tot stilstand gekomen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Eerder maakten de onderzoekers al bekend dat huishoudens vorig jaar meer afval hebben geproduceerd vanwege het vele thuiswerken.

Vorig jaar gooide de gemiddelde Nederlander 48 kilo oud papier weg en dat is evenveel als in 2019. Daarvoor was juist een jarenlange daling gaande. "Door digitalisering wordt er steeds minder papier gebruikt en weggegooid", zeggen de statistici hierover. "Maar mede door corona zijn er meer pakketjes bij webwinkels besteld, veelal verpakt in kartonnen dozen."