'Openen hoogwaterbypass Roermond was te gevaarlijk'

Dat antwoordt het Waterschap Limburg op vragen van de L1-redactie.

Kritiek
De situatie rond de Hambeek was op vrijdag 16 en zaterdag 17 juli kritiek. Het water kwam tot vlak onder de rand van de Hambeek. Doordat de Maas tegelijkertijd piekte, werd het water in de beek ook nog eens teruggeduwd. Bewoners van de naastgelegen wijken moesten worden geëvacueerd, omdat serieus rekening werd gehouden met een overstroming of dijkdoorbraak. Sommige bewoners vroegen zich hardop af waarom de Groene Rivier niet in werking was gesteld.

De Groene Rivier ligt tussen de Hambeek en de Roer en is begin jaren negentig aangelegd om als laatste redmiddel bij hoogwater de Hambeek te ontlasten. Dat werkt als volgt: de Roer splitst bij het Roermondse politiebureau in een tak die via het centrum naar de Maas loopt, en de Hambeek, die rechtdoor, door de woonwijken Roer-Zuid en Hammerveld naar de Maas stroomt.

Een stukje verderop, bij de Geuljanslaan wordt de Roer bij hoogwater afgeblokt met een dam, zodat het centrum niet onder water loopt. Het hoogwater wordt dan vanaf het politiebureau afgevoerd via de andere tak, de Hambeek. Bij de dam in de Roer begint ook de Groene Rivier. Dat is een droge geul, die parallel aan de Roer naar de Maas loopt. Om de bypass in werking te stellen zijn drastische maatregelen nodig: de dijk vóór de dam in de Roer, een weg en een parkeerterrein moeten worden opengebroken.

De situatie waarvoor de Groene Rivier is aangelegd, deed zich half juli voor. De waterafvoer in de Roer steeg tot een ongekende hoogte van 300 kuub per seconde, waar eerdere records rond de 120 kuub zweefden. Maar de ingenieurs van het Waterschap durfden het niet aan een opening in de dijk te maken. "Bij de voorspelde en gemeten afvoeren en waterstanden zou er een reëel risico op een dijkdoorbraak langs de Groene Rivier zijn, met mogelijk grote schades in de binnenstad van Roermond tot gevolg", laat een woordvoerder van het Waterschap weten.

Het had ook betekend dat een groter deel van Roermond geëvacueerd had moeten worden. "Dit was nu beperkt tot de wijken rond de Hambeek maar zou in dat geval ook de binnenstad / Voorstad Sint Jacob hebben getroffen. Door het niet inzetten van de Groene rivier is het (verhoogde) risico op overstroming van de binnenstad van Roermond afgewend."

Is de Groene Rivier verkeerd ontworpen? Was het systeem niet berekend op de historisch hoge waterstanden? Zijn er sinds de aanleg begin jaren negentig onderdelen aangepast of verdwenen? Het Waterschap kan deze vragen nog niet beantwoorden. "De Groene rivier maakt onderdeel uit van de brede evaluatie die nu wordt opgezet", laat de woordvoerder weten. "Dit moet in de brede context worden bekeken. In het najaar 2021 hopen we hierover meer duidelijkheid te kunnen geven. De werking van het systeem wordt meegenomen in de evaluatie."