Het gaat goed met het Limburgs, en toch: alarm!

Dat blijkt uit onderzoek van R&M|Matrix dat is uitgevoerd in opdracht van Veldeke Limburg. Het onderzoek van nu geeft ongeveer hetzelfde beeld als een vergelijkbaar onderzoek dat vijf jaar geleden is uitgevoerd door onderzoeksbureau Flycatcher. Destijds gaf 79 procent van de ondervraagden aan Limburgs te spreken; nu is dat 78 procent.

Van die huidige 78 procent van de Limburgers die het dialect machtig zijn, zegt 67 procent de taal vloeiend te spreken. De overige 11 procent spreekt het 'gebrekkig'. Vooral 65-plussers beheersen de taal goed. Hier gaat het om 74 procent 'vloeiende sprekers'. En daar komt de reden tot zorg om de hoek kijken, want bij mensen tussen 18 en 35 jaar spreekt maar 52 procent van de Limburgers vloeiend dialect, al is chatten in het dialect via Whatsapp bij die groep dan wel weer populair.

Uit het nieuwste onderzoek blijkt dat er in Limburg zones zijn waar het dialect populairder is dan in andere gebieden in Limburg. De 'harde kernen' van Limburgssprekenden zijn de regio Maastricht-Sittard in het zuidwesten van Limburg, en de regio Roermond-Weert in Midden-Limburg. 75 procent van de inwoners van die regio's spreekt naar eigen zeggen vloeiend dialect.

In de regio Heerlen-Kerkrade in Zuidoost-Limburg (54 procent vloeiend), die bekendstaat om wat gekscherend het 'Huilands' wordt genoemd, gaat het minder. Datzelfde geldt voor de regio Venlo-Venray in Noord-Limburg, die met 60 procent vloeiend Limburgs sprekenden ook beduidend onder het percentage van de 'harde kernen' ligt.

Waar de afgelopen jaren wel een duidelijke inhaalslag is gemaakt, dat is de publieke opinie over het Limburgs bij Limburgers zelf. In 2002 vonden vier van de vijf Limburgers nog dat het niet slim was om thuis Limburgs met de kinderen te praten, omdat dat slecht zou zijn voor hun Nederlandse taalontwikkeling. Nu denkt nog maar één op de vijf Limburgers dat, en daarmee is de situatie gespiegeld ten opzichte van 2002.

In het nieuwste onderzoek krijgt opdrachtgever Veldeke Limburg overigens alle lof: bijna de helft van alle Limburgers heeft ooit van de dialectvereniging gehoord, van wie een derde het werk van Veldeke 'een beetje, tot goed' kent. En daarmee scoort Veldeke duidelijk hoger dan vergelijkbare verenigingen in Limburg. Veldeke, vernoemd naar de middeleeuwse dichter-schrijver Hendrik van Veldeke, is in 1926 opgericht en mag dus over enkele jaren zijn eeuwfeest vieren.