Eerherstel voor de heks van Limbricht

© Niena Bocken
Het boek 'De heks van Limbricht', dat Susan Smit schreef over het proces tegen vermeend heks Entgen Luijten uit Lutterade, kwam deze week binnen op plek acht van de bestseller top-60.
Het proces tegen Luijten vond plaats in Kasteel Limbricht en zou de laatste heksenvervolging worden op huidig Nederlands grondgebied.

Archieven

Van het proces in 1674 tegen de destijds 74-jarige Entgen Luijten zijn geschreven stukken bewaard gebleven. Smit dook in de archieven van Erfgoedcentrum De Domeinen en schreef op basis daarvan haar roman.

Achterneef

Een van de verre achterneven van Entgen Luijten, Peter Luijten, werd betrokken bij het schrijfproces. Zelf schreef hij in 2016 het boek 'Heerlijk Leven', op basis van een stamboomonderzoek. Daardoor kwam hij erachter dat hij een afstammeling was van de heks van Limbricht. Hij is erg blij met het boek van Smit. "Entgen's leven krijgt zo weer betekenis en het maakt je ervan bewust dat vrouwen in die tijd geen enkel recht hadden. En dat vrouwen met een bepaald inzicht totaal niet werden gerespecteerd."

Vrouwenvervolging

Volgens Smit moeten we heksenvervolgingen dan ook zien als vrouwenvervolgingen; "Het werd vaak ingezet als middel om vrouwen die 'lastig' waren een kopje kleiner te maken. Entgen Luijten bijvoorbeeld, kwam in opstand tegen het patriarchaat, de Kasteelheren van van Breyll. Dat werd haar natuurlijk niet in dank afgenomen."

Koppig

"Toen ik het boek las moest ik wel een beetje lachen om hoe Susan het personage van Entgen had neergezet." Vertelt Peter Luijten. "Het was zo herkenbaar; mijn vader en overgrootvader waren precies zo: koppig en niet zeuren, maar doorgaan. Wat er ook gebeurt je komt er wel doorheen! Dat is echt de familie Luijten."
Standvastig was Entgen Luijten zeker; vermeende heksen werden gemarteld tot ze bekenden. Ze stierven tijdens dat proces of op de brandstapel. Entgen bleef tot aan het einde toe ontkennen zich schuldig te hebben gemaakt aan kwaadaardige zaken. Ze werd uiteindelijk dood gevonden in de kerker van Kasteel Limbricht voordat ze het oordeel kon horen. Gezagsdragers stelden toen dat ze zichzelf om het leven had gebracht; zelfmoord werd namelijk gezien als een bekentenis. Uit de stukken blijkt echter volgens Smit en Luijten dat Entgen is vermoord.

Eerste feministe

Volgens de romanschrijfster is de vermeende heks de eerste feministe: "Zo'n vrouw, die weigert te bekennen en het opneemt tegen de wereldlijke en kerkelijke macht, die heeft zeker bijgedragen aan het stoppen van die heksenjachten. Wat mij betreft verdient Entgen Luijten een standbeeld." Op 26 juni geeft de schrijfster, die zich zelf identificeert als moderne heks, een lezing over het verhaal in Filmhuis De Domeinen.
Er is plots veel aandacht voor de historische gebeurtenis in Limbricht; los van Smits boek wordt er een podcast over het laatste heksenproces gemaakt en dit weekend starten er bij Kasteel Limbricht ook opnames voor de korte film 'De beul van Entgen Luijten.'

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!