Het Maastrichtse examendebacle: alle feiten op een rijtje

Vrijdag kregen de 354 scholieren te horen dat hun examen door de Onderwijsinspectie afgekeurd is. Wij zetten alle feiten op een rijtje.

Vanaf 19 juni heeft de Onderwijsinspectie, naar aanleiding van een melding van een klokkenluider, onderzoek gedaan op het VMBO Maastricht. Daaruit kwam naar voren dat het Programma voor Toetsing en Afsluiting (PTA) van de leerlingen niet voldeed aan de eisen om toegelaten te worden tot het landelijk eindexamen. Zo ontbreken er toetsen, zijn schoolexamens niet afgerond en kregen opvallend veel leerlingen het cijfer 1.

Minister van Onderwijs Arie Slob is erg geschrokken van de fouten op middelbare school in Maastricht. "Dit heb ik nog nooit meegemaakt." Volgens de minister kon het niet anders dan dat de examens werden afgekeurd. "De tekorten in de schoolexamens zijn zo groot en zo ernstig dat de inspectie niet anders kon dan de eindexamens ongeldig verklaren."

Voor de leerlingen betekent dit besluit dat zij geen diploma krijgen en delen van hun schoolexamens en eindexamen mogelijk over moeten doen. Volgens de minister moet er ook rekening mee worden gehouden dat het voor veel leerlingen waarschijnlijk niet mogelijk is de eindexamens opnieuw te doen. "Zo ernstig is het."

Dit riep bij de leerlingen en hun ouders veel woede op. Vrijdagavond konden zij hun boosheid uiten tijdens een door de school georganiseerde bijeenkomst in het MECC in Maastricht.

Tijdens de bijeenkomst liet de Onderwijsinspectie weten dat de school in Maastricht in 2017 al door hen onderzocht is nadat er gebreken waren geconstateerd. Afgelopen januari ging de inspectie terug om te kijken hoe het ervoor stond. "Maar deze omvang van problemen hadden we niet voorzien. Na een anonieme melding zijn we gaan kijken en hebben we dagen nodig gehad om de administratie door te spitten", aldus de inspectie.

Ook lieten ouders weten contact op te hebben opgenomen met een advocatenkantoor in Maastricht dat gespecialiseerd is in onderwijsrecht. Wouter Geertsen, de advocaat die de belangen van ruim 130 leerlingen behartigt, stelde maandag de stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO) officieel aansprakelijk voor de misstanden.

Het LVO is de onderwijsorganisatie waar het VMBO Maastricht onder valt. Zaterdag liet Jan Schrijen van de Raad van Toezicht weten dat de stichting bij de Onderwijsinspectie gaat lobbyen. "We willen deze harde consequentie heel graag inruilen voor een lichtere variant." Het LVO wil met de school per leerling een individueel plan opstellen in de hoop alsnog de diploma's uit te kunnen reiken.

Ook werd er online een petitie gestart om de leerlingen alsnog een diploma te geven en hielden leerlingen maandag een protest voor de school.

Met de lobby nam afgelopen weekend de druk op minister Slob toe om zijn besluit om de 354 examens ongeldig te verklaren terug te draaien, maar die laat dit niet zomaar gebeuren. "Het is prioriteit nummer één om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen alsnog slagen met een papiertje dat waarde heeft."

Wel benadrukt Slob dat de bestuurders van het LVO een rooskleuriger beeld schetsen van de realiteit. "Bestuurders hebben de indruk gewekt dat het puur om een administratieve kwestie zou gaan, dat er administratieve fouten zijn gemaakt. Ik heb voldoende duidelijk gemaakt dat dat echt een karikatuur is van de werkelijkheid. Er zitten echt enorme fouten in het PTA van de school."

Daarop heeft de gemeenteraad van Maastricht in een brief aan de minister laten weten dat zij een 'grondig onderzoek' naar de misstanden op het VMBO Maastricht willen.

LVO-bestuurders opgestapt
Twee bestuurders van het LVO zijn inmiddels opgestapt. Bij het College van Bestuur moest Marianne van Wegberg opstappen. Bij de Raad van Toezicht heeft Gerard Bos het veld moeten ruimen. Andre Postema, voorzitter van het LVO liet maandagavond weten dat hij de kritiek van de minister terecht vindt. "We zijn de controle op school kwijtgeraakt. Onze docenten hebben hun hart op de juiste plaats waar het gaat om educatie, maar in administreren blinken ze niet uit."

Voor de leerlingen is het nu afwachten wat er in Den Haag wordt besloten. Dinsdag wordt het debacle besproken tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. De bedoeling is dat de gedupeerde leerlingen woensdag horen wat ze moeten doen om alsnog het diploma te krijgen.