Vrijheidsmuseum WO2 aan geruzie ten onder

In 2009 bedacht onder meer het Oorlogsmuseum in Overloon dat Nederland zo'n koepelmuseum nodig heeft. Het Airborne Museum in Oosterbeek, het Bevrijdingsmuseum in Groesbeek en het Oorlogsmuseum in Overloon zouden als satellieten van het nationale museum gaan functioneren.

Van dat plan lijkt nu niets meer over. Provinciale Staten van Gelderland beslissen woensdag of het museum nog een paar ton krijgt om nieuwe geldschieters te vinden. De meningen daarover zijn zeer verdeeld. Als de Staten het geld niet geven, lijkt het doek te vallen voor het landelijke museum over 'oorlog, vrede, vrijheid en herdenken'.

Reden voor de twijfels is het afhaken van het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg). Dat fonds was enthousiast en zegde zes miljoen euro steun toe. Het Vrijheidsmuseum zou de uitstraling krijgen van vergelijkbare musea in Caen (Normandië) en Ieper (België).

Het eigen verbouwingsplan dat het Oorlogsmuseum in Overloon in september plotsklaps presenteerde - met steun van Brabantse overheden - was, samen met het afhaken van het Airborne Museum, reden voor het vfonds om hun steun in te trekken. "Door gebrek aan draagvlak zijn er te veel onzekerheden en daarom trekt het fonds zich terug als financier."

Het fonds laat de zes miljoen euro wel op de plank liggen voor een eventueel nieuw plan, want "het concept staat op geen enkele manier ter discussie", aldus het vfonds. Het museum in Groesbeek neemt in elk geval het zekere voor het onzekere en geeft geld voor de renovatie van het eigen Bevrijdingsmuseum.

Volgens het vfonds is er vooral niet de "bereidheid elkaar wat te gunnen." Het Airborne Museum trok zich al vroeg terug en maakte samen met Arnhem een eigen plan. En ook de directeur van het Oorlogsmuseum in Overloon, Erik van den Dungen, gaf vorige week aan niets meer in de plannen te zien. "Het plan voor het Vrijheidsmuseum deugt niet, hoe durven ze ermee naar buiten te komen", zei de man erover. Van den Dungen bedacht ooit zelf mede het idee voor het Vrijheidmuseum.

Ook de huidige gebruikers van het beoogde museumgebouw in Nijmegen liggen dwars en zij kregen steun van een deel van de Nijmeegse gemeenteraad. De provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen zeiden niet meteen miljoenen toe, maar telkens kleine bedragen. Reden daarvoor was ook dat het museum in oprichting ondertussen met een masterplan was gekomen met daarin erg ambitieuze bezoekcijfers en een gat in de begroting.

Wim Dijkstra, voorzitter van het Vrijheidsmuseum WO2, hoopt toch verder te kunnen: "De verleiding is groot om alleen kosten en baten bij elkaar op te tellen. Maar er is meer: vrijheid lijkt zeventig jaar na de oorlog vanzelfsprekend, maar niets is minder waar. Vrijheid is een ruimte die we met elkaar moeten vormen. Daar moeten we iedere dag aan werken. Wat ons betreft kan dat het beste door de handen ineen te slaan."