Materialen moeten meer hergebruikt worden. Ook in de bouw moet het roer om. Want daar worden nog veel grondstoffen verspild.
Vooral bij sloop kan veel materiaal hergebruikt worden. In Kerkrade wordt volop geëxperimenteerd.
Gestript
"Daar", wijst Natascha Willems met gemengde gevoelens naar haar oude appartement, "op de tweede verdieping van de C-flat. Daar heb ik gewoond." De flat wordt momenteel helemaal gestript. "Ik heb hier 3 jaar gewoond, van 2011 tot 2014. En dat beviel erg goed", zegt ze. "Ik heb daar altijd graag gewoond." Niet voor niets dat ze regelmatig een kijkje komt nemen bij de werkzaamheden in de wijk Bleijerheide. Daar moet een nieuwe wijk verrijzen en moeten de flats in de omgeving verdwijnen.
Hergebruik
Niet alleen flat C wordt gesloopt. Ook in de flat ernaast zijn bouwvakkers aan het werk. Maar een sloopkogel komt er niet aan te pas. "We kijken wat we kunnen hergebruiken", zegt directeur René Plaggenburg van slopersbedrijf Dusseldorp. "Zo kunnen we de keukens nog gebruiken, maar ook sanitair. Maar het meeste wat we overhouden is beton. Heel veel beton. Want dat werd in de jaren '60 veel gebruikt."
Recyclewijk
De sloop van de flats maakt deel uit van het project Superlocal. Het doel van dit project is simpel. Er moet een nieuwe wijk komen. "Maar we willen zoveel mogelijk materialen uit de flats hergebruiken", verklaart Martijn Segers. Hij is senior projectleider bij HEEMwonen. "We willen drie flats slopen. Van de materialen die daarbij vrijkomen willen we ongeveer 130 nieuwe woningen bouwen. Dat is nog nooit eerder geprobeerd."
Experimenteel
De woningbouwvereniging en haar partners - waaronder de gemeente Kerkrade, IBA Parkstad en Watermaatschappij Limburg - spreken daarom van een groot experiment. "We gaan eerst drie huizen bouwen", verklaart Segers. "Twee huizen worden gebouwd rond appartementen die we uit de sloopflat knippen. Het derde huis gaan we bouwen met betonpuin. Daar gaan we weer beton van maken."
Uithijsen
Dat de experimenten niet makkelijk zijn, blijkt wel bij het 'uithijsen' van de appartementen uit de flat eind mei. De slopers waren uren in de weer met een 50 meter hoge kraan. Een kostbare operatie. "Maar als we straks een flat hebben, waar we meerdere flats uitknippen. Dan gaan de kosten ook omlaag", verklaart Segers.
Klimaatdoelstelling
Toch moet Segers toegeven dat het veel goedkoper was geweest als de huizen gewoon op de ouderwetse manier was gebouwd. "Maar we moeten meer materialen gaan hergebruiken om de doelstellingen te halen", verklaart hij. Daarmee wijst hij naar de doelen die het kabinet heeft gezet. In 2030 moet de helft van de huizen circulair gebouwd zijn. 20 jaar later moet dat 100 procent zijn.
Bestrating
"Daarom gaan we hier ook experimenteren met verschillende manieren van bestrating", zegt Huub Engelen van de gemeente Kerkrade. "Maar ook in de openbare ruimte gaan we het anders doen. Zo gaan we vloeren uit de flat knippen die we als weg gaan gebruiken."
Leegstand
Dat deze experimenten in Kerkrade plaatsvinden, is niet zo vreemd volgens wethouder Dion Schneider van Kerkrade. "We hebben te maken met een grote woningleegstand. En de bestaande huizen moeten aangepast worden, want we hebben ook te maken met vergrijzing."
Recycling
De circulaire economie moet gemeengoed worden in de Zuid-Limburgse gemeenten. "We moeten zoveel mogelijk materialen gaan hergebruiken”, zegt Schneider. “We hebben immers geen keus want veel bouwstoffen worden schaarser. En daardoor duurder.”
Bouwcyclus
Toch zal er in de toekomst veel moeten veranderen. "Zo zullen architecten anders moeten gaan denken", verklaart Martijn Segers. "Nu tekenen ze een woning en dan moet de bouwer maar aan de materialen zien te komen. Straks krijgen ze een lijst met materialen en daar moeten ze een huis mee ontwerpen."
Terugkeer
Natascha Willems is in ieder geval een van de oude bewoners die graag terugkeert naar de wijk. "Ik was de eerste die zich heeft ingeschreven voor een nieuw appartement", lacht ze. “Ik heb hier mijn vrienden in de buurt. En mijn voetbalclub, KVC Oranje, ligt er meteen tegenover. Ik kan niet wachten tot de eerste nieuwe appartementen klaar zijn."
Maar Willems moet even geduld hebben. De eerste woningen zullen naar verwachting pas eind 2020 bewoonbaar zijn.
