Bijzonder museumstuk in depot Thermenmuseum Heerlen

Dat waterreservoir stond in het Romeinse badhuis in Heerlen.

In Zwitserland en Italië liggen vergelijkbare stukken. Wat deze stukken bijzonder maken, is dat het eigenlijk gaat om de oorsprong van de centrale verwarming. De stukken die in het Heerlense depot liggen, waren ooit een bodem en stukken van de zijkant van een koudwater reservoir. "Met de bouw van die badhuizen hadden ze dus behoefte aan meer moderne technieken waarbij je kon zorgen voor constante wateraanvoer", legt Jeneson uit.

En niet alleen dat; de Romeinen bouwden ook constructies waarbij koud en warm water konden worden vermengd. Een ketel die boven vuur stond, fungeerde als boiler en daaraan werd een aan- en afvoerleiding gekoppeld die zorgde voor koud water aanvoer en ook afvoer van verwarmd water. Daarmee is het eigenlijk de oorsprong van de centrale verwarming, aldus de conservator.

Daarnaast zorgde hetzelfde vuur dat werd gebruikt voor het verwarmen van water, ook voor de vloerverwarming; eveneens een uitvinding uit de Romeinse tijd. "In die tijd hadden de meeste mensen geen bad of douche thuis, dus gingen ze naar het badhuis om zich te wassen", vertelt Jeneson. Naast de verzorgingsfunctie had het badhuis ook een sociale functie; mensen zochten elkaar op en voerden gesprekken met elkaar.

Naast de loden bodem van het koudwater reservoir, zijn dus ook andere stukken gevonden. Jeneson laat een stuk lood zien waarop een dier te ontwaren is. "Dit is een decoratie geweest, het is een rennend dier. We denken dat het een jachtscène is geweest, daar waren ze dol op in de Romeinse tijd. Ook dat is bijzonder, want er is maar één andere plek in de wereld waar zoiets gevonden is: in Boscoreale in Italië waar een geheel verwarmingssysteem gevonden werd." Het toont ook aan dat die ketel zichtbaar voor publiek in het badhuis heeft gestaan.

De unieke museumstukken liggen nu dus in het depot. Dat komt onder andere doordat er nog volop onderzoek wordt gedaan naar verschillende stukken. "We hebben nog heel veel dingen die we willen weten over stukken die in het depot liggen, zoals deze. En er is nu eigenlijk maar weinig expositieruimte in het museum", aldus Jeneson. "We zijn nu aan het wachten op groen licht voor de bouw van het nieuwe museum, en dan zal het wel een van de topstukken zijn die we graag willen exposeren." Tot die tijd blijft het tweeduizend jaar oude stuk nog in het depot van het museum liggen.

Oktober is de maand van de geschiedenis. Op L1 radio en 1Limburg besteden we daarom elke week aandacht aan opvallende Limburgse geschiedenisonderwerpen.