Geen 'echte' bieb in Roerdalen, toch kun je er boeken lenen

Inwoners van de gemeente Roerdalen wonen gemiddeld het verst van alle Nederlanders van de dichtstbijzijnde officiële bibliotheek af, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Toch wordt er niet hard getrokken aan de komst van één bibliotheek in de gemeente, juist omdat er al zo veel andere lokale initiatieven zijn.
"Het gaat niet zo zeer om de afstand naar het gebouw van een bibliotheek, maar meer of de functie ervan in vervulling wordt gebracht", zegt Jeanine Deckers, directeur van de Bibliotheek Bibliorura in Roermond en bestuurslid bij de Vereniging Openbare Bibliotheken.
Ver reizen
Roerdalen bestaat uit zes kernen met in totaal 20.000 inwoners. In alle zes dorpen was zo'n 20 jaar geleden nog een bibliotheek te vinden. Door de jaren heen zijn die langzamerhand gesloten, omdat het te duur werd om de bibliotheken open te houden. Zes jaar geleden sloot de laatste bieb, die stond in Sint Odiliënberg.
Inwoners moeten nu gemiddeld zo'n zeven kilometer reizen naar de dichtstbijzijnde bieb: Bibliotheek Bibliorura in het centrum van Roermond. Roerdalenaren wonen daardoor van alle Nederlanders het verst van een bibliotheek af. Maar ook in andere Limburgse gemeenten, zoals Bergen (4,5 kilometer) en Horst in de Maas (4 kilometer), moeten lezers verder reizen dan het landelijk gemiddelde van 1,8 kilometer. Maar die cijfers vertellen niet het volledige verhaal.
Lokale initiatieven
Om er toch voor te zorgen dat mensen in de gemeente de mogelijkheid hebben om boeken te lenen, hebben de bieb in Roermond en de gemeente Roerdalen afspraken gemaakt. "We wilden dat alle inwoners van Roerdalen dezelfde rechten hebben als mensen in een gemeente waar wel een bibliotheek staat. Conform de Bibliotheekwet", vertelt Deckers. "Daarom zijn we gaan samenwerken met basisscholen, kinderdagverblijven en consultatiebureaus in Roerdalen en zijn er schoolbibliotheken opgericht, zodat kinderen in ieder geval toegang hebben tot een goede bieb."
Burgerbieb
Ook zijn er in alle dorpen van de gemeente vrijwilligersbibliotheken te vinden, ook wel de burgerbieb genoemd. Dat zijn vrijwilligers die een eigen bibliotheek runnen. "In Herkenbosch is die bibliotheek bijvoorbeeld heel actief", weet Deckers. "En als mensen toch een boek van de bibliotheek in Roermond willen lenen, kunnen ze die bestellen. Eén keer per week worden die boeken bij de vrijwilligersbibliotheken geleverd." Bibliorura organiseert daarnaast ook verschillende activiteiten in Roerdalen.
In de Bibliotheekwet (Wsob) is vastgelegd dat een openbare bibliotheek vijf functies heeft. Een bieb stelt kennis en informatie ter beschikking, biedt ontwikkeling en educatie, bevordert lezen en laat inwoners kennismaken met literatuur, organiseert ontmoeting en debat en laat mensen kennis maken met kunst en cultuur.
Voorzieningen belangrijker dan gebouw
Ook al is er geen officiële bibliotheek in de gemeente te vinden, met deze initiatieven voldoet de gemeente toch aan de Bibliotheekwet. En dat is precies de reden waarom de gemeente Roerdalen juist niet druk bezig is met het realiseren van één 'echte' bibliotheek. "Het enige wat we niet hebben in Roerdalen is een gebouw. Verder bieden we alle voorzieningen aan die een bibliotheek dient te hebben, dat vinden wij veel belangrijker. Daarom is het jammer dat het ministerie zegt dat er in iedere gemeente een bieb zou moeten zijn."
Geld dat nu naar die initiatieven gaat, zou dan naar een enkel gebouw gaan, legt Deckers uit. "We zouden dan moeten stoppen met de samenwerking met bijvoorbeeld de scholen en in plaats daarvan geld stoppen in dat ene gebouwtje." Daar komt nog bij dat het een uitgestrekte gemeente is. "Waar je ook een bieb neerzet, het is bijna altijd de verkeerde plek. Als je een bieb in Vlodrop zet, moeten mensen uit Melick nog steeds 6 tot 7 kilometer rijden."
In ieder dorp een bieb
Het liefst zou de gemeente natuurlijk in elk dorp een 'echte' bibliotheek willen hebben, maar dat is financieel niet haalbaar. “Als er in ieder dorp een bieb zou zijn, lijkt me dat er veel meer mensen in Roerdalen gebruik zouden maken van een bieb."