Strijd om de jonge lezer: 'Biebpas bij je Happy Meal'

Eveline Aendekerk uit Herten is directeur van de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek CPNB, die de (kinder)boekenweek organiseert. De methodes die ze bedenkt om mensen en kinderen aan het lezen te krijgen zijn niet altijd even conventioneel, en strijken sommige boekenliefhebbers tegen de haren in.

Maar in de strijd om de schaarse aandacht van de consument, is veel geoorloofd, vertelt ze in L1 Cultuurcafe: "Als je doet wat je altijd doet, dan krijg je wat je altijd krijgt. Wij proberen bij het CPNB aan te sluiten bij de doelgroep. Dus, wat doen kinderen in hun vrije tijd? Gamen bijvoorbeeld, ik heb twee zoons, die gamen ook heel veel. Nou hebben we voor deze Kinderboekenweek een samenwerking met Minecraft opgezet, om de Kinderboekenweek in dát spel aanwezig te laten zijn. Of een bibliotheek-abonnement bij je Happy Meal. Er gaan miljoenen mensen naar die fastfood-keten, die kun je toch wijzen op het belang van lezen. Zo van; hé, weet je wel dat je tot je 18e gratis lid kunt worden van de bieb? Ik ben echt van dingen proberen en kijken of het werkt."

Het zijn geen makkelijke tijden voor het boek, vertelt Aendekerk: "Je hebt zoveel online verleidingen. Op je telefoon lees je vooral nieuwsberichten, je checkt je social media, maar daarmee ontneem je jezelf de kans om andere gedachtes te krijgen. We weten dat je door te lezen gaat denken. Denken en lezen zijn met elkaar verbonden. Als je veel leest, verdiep je je in andere standpunten; lezen maakt je leuker, slimmer en gezonder, zo blijkt uit onderzoek. Iemand zei laatst tegen mij; het is een serieuze bedreiging van de democratie als we stoppen met lezen. Want dat algoritme schotelt je alleen maar voor wat je sowieso al denkt. Boeken lezen is dus niet alleen fijn en leuk, maar ook heel hard nodig."

Aendekerk groeide zelf op met boeken, zo vertelt ze: "Die liefde was er altijd al. Als kind had ik één grote wens, leren lezen. Mijn moeder moest ook woorden voor me opschrijven, ik stond dan op het bed en prikte het papiertje met het woord dat ik wilde leren op de muur. Zo herinner ik me nog dat ik 'stofzuiger' op een papiertje had staan. Mijn moeder las ook heel veel, toen ik eenmaal zelf kon lezen zat ik altijd in de bieb. En als mijn moeder of vader me naar bed brachten ging ik lezen, het zat er echt al van heel vroeg in."

Als directeur van het CPNB is het haar taak om mensen aan het boek te krijgen. Een veel gehoorde klacht van mensen is dat ze nauwelijks tijd hebben om te lezen, met een gezin en een drukke baan, zegt Aendekerk: "Ik heb eigenlijk altijd maar één tip, namelijk een vast leesmoment kiezen iedere dag. Voor mij is dat voordat ik ga slapen. Ik lees iedere dag voordat ik ga slapen, of het nou 10 uur 's avonds is of 2 uur 's nachts. Soms een paar bladzijden en soms heel veel, maar pak een vast moment, dan weet je zeker dat je iedere dag een boek openslaat. Want als je het een paar maanden niet doet, dan raak je uit het ritme en komt de klad er weer in."