De lockdown remt de ontwikkeling van jongeren af. Daardoor zijn experts bang voor de gevolgen: een epidemie van depressies, stoornissen en burn-outs.
Hulpverleners schrikken van de verslechterde psychische gezondheid van jongeren.
'Leeftijd jonger dan normaal'
Concrete cijfers van een toename zijn er in veel gevallen niet, zegt preventiemedewerker Judith van Witsen van ggz-instelling Mondriaan. Wel merkt ze dat meer jongeren zich melden met diverse psychische klachten. "De gemiddelde leeftijd is ook jonger dan normaal. We maken ons echt zorgen."
In de knel
"In deze fase van hun leven hebben jongeren hun leeftijdsgenoten hard nodig. Telefonisch en digitaal contact zijn geen vervanging van fysieke sociale contacten", vertelt Van Witsen. Als hulpverlener merkt zij dat jongeren in de knel zitten en dat psychische klachten verergerd worden door de lockdown. Zo is bijvoorbeeld wel landelijk te zien dat het aantal minderjarigen met levensbedreigende eetstoornissen sinds de lockdown met 30 tot 40 procent is gestegen. Ook valt het op dat die groep steeds jonger wordt.
Noodklok luiden
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt verder dat jongeren sinds het begin van de coronacrisis meer eenzaamheid, slapeloosheid, lusteloosheid en angst rapporteren dan andere leeftijdsgroepen. Tevens neemt de ernst van de problemen toe. "Het is nu tijd om de noodklok te luiden", zegt Van Witsen. Met de komst van de avondklok is de hulpverlener bang dat de voorheen dalende suïcidecijfers weer omhoogschieten. "Jongeren hebben minder vertrouwen in de toekomst door de crisis en dat wordt met een avondklok alleen maar erger."
Trigger
Eef Jutten (21) uit Neerbeek kan erover meepraten. Ze heeft vroeger een eetstoornis gehad en merkt dat, ook al staat ze nu sterker in haar schoenen, de lockdown ook effect heeft op haar mentale gezondheid. "Het gevaar van de coronacrisis is dat je er geen controle over hebt. Dat is voor jongeren die gevoelig zijn voor psychische klachten een trigger", legt ze uit. "Het is dat ik nu een paar jaar ouder ben, maar mijn 16-jarige ik had het in deze tijd heel moeilijk gehad, dat weet ik zeker."
Zelf heeft ze inmiddels een manier gevonden om om te gaan met de lockdown. "Ik zorg ervoor dat ik mijn afspraken in de ochtend plan, dan heb ik al een productief begin van de dag. En ik plan iedere dag iets waar ik naar uit kan kijken."
Signalen
Het op tijd signaleren van psychische klachten lijkt een van de weinige oplossingen op dit moment. "Praat met jongeren, vraag wat ze bezighoudt en luister zonder te oordelen", aldus Van Witsen. Voor ouders is het soms nog lastig om de signalen te herkennen. "Gedragsverandering is een van de belangrijkste signalen. Blijven ze ineens langer in bed liggen, reageren ze agressiever of raken ze meer in zichzelf gekeerd? Dan kan het betekenen dat er iets mis is."
Trainingen voor ouders
Mondriaan verzorgt trainingen voor ouders om psychische klachten in een vroeg stadium te herkennen en bespreekbaar te maken: de Youth Mental First Aid Training. Ook is er een initiatief ontworpen om laagdrempelig de problematiek bespreekbaar te maken. Vanaf 1 maart is er via CJG043.nl een chatfunctie beschikbaar waarbij iedereen met vragen over psychische klachten bij jongeren terecht kan.
Voor hulp of vragen over zelfdoding kunt u terecht bij de landelijke hulplijn '113 Zelfmoordpreventie'. Via de telefoon op 113 en 0800-0113 of chat op 113.nl.
